بررسی اثرات چندگانه تعدیل قیمت حامل‌های انرژی بر شاخص‌های عمده اقتصادی زیست‏ محیطی در بخش کشاورزی ایران

از آنجا که قیمت حامل‌های انرژی در هزینه تمام ‏شده تولیدات کشاورزی سهم مهمی دارد، حذف یارانه حامل‌های انرژی اثرات چندگانه بر بخش کشاورزی می‌گذارد. هدف مطالعه حاضر بررسی آثار اصلاح یارانه حامل‌های انرژی بر میزان تولید محصولات کشاورزی، شاخص قیمت مصرف‌کننده، تقاضای نهاده‌ها و میزان انتشار گاز دی‌اکسید ‌کربن با کاربرد مدل خود‌رگرسیونی برداری با وقفه توضیحی بود. داده‌های مورد استفاده برای دوره زمانی 1367 تا 1394 از بانک مرکزی، مرکز آمار ایران، وزارت نیرو و سازمان خواربار و کشاورزی گردآوری شد. نتایج نشان داد که حذف یارانه برق اثرات منفی اقتصادی بیشتری نسبت به حذف یارانه گازوئیل دارد، به‏ گونه ‏ای که میزان تولید و میزان سرمایه‌ در حذف یارانه برق، به‏ترتیب، با میانگین یک و 41.13 درصد و با حذف یارانه گازوییل، به‏ترتیب، با میانگین 0.7 و 20.4 درصد کاهش داشته و همچنین، شاخص قیمت مصرف‌کننده و تعداد نیروی کار در حذف یارانه برق، به‏ترتیب، با میانگین 12.3 و 1.38 درصد و با حذف یارانه گازوییل، به‏ترتیب، با میانگین 3.14 و 0.55 درصد افزایش یافته است. در بررسی مدل‌های کوتاه‌مدت نیز مشخص شد که اثرات در کوتاه‌مدت شبیه بلند‌مدت ولی با میزان تاثیر‌گذاری کمتری است. براساس یافته‌های تحقیق، پیشنهاد می‌شود که حذف یارانه گازوئیل و برق در بخش کشاورزی به‏ صورت تدریجی انجام شود و همچنین، حذف یارانه گازوئیل نسبت به حذف یارانه برق در اولویت قرار گیرد.

Investigating the multiple effects of adjusting the price of energy carriers on Major economicenvironmental Indicators in the agricultural sector of Iran

Considering the fact that the price of energy carriers has a significant impact on the final cost of agricultural products, removing the subsidies of energy carriers will have multiple effects on the agricultural sector. The purpose of this study was to investigate effects of reforming the subsidies of energy carriers on agricultural products, consumer price index, demand inputs, and carbon dioxide emissions using the AutoregressiveDistributed Lag model for the annual data from 1988 to 2015. These data were collected from the Central Bank, the Statistics Center of Iran, the Ministry of Energy, and the Food and Agricultural Organization. The results showed that eliminating electricity subsidies has more negative economic and social effects than eliminating gas oil subsidies. the elimination of electricity subsidies reduces production and capital by an average of 1% and 41/13%, respectively, while the elimination of gas oil subsidies reduces production and investment by an average of 0/7% and 20/4%, respectively. Moreover, the consumer price index and the demand labor in the elimination of electricity subsidies were in average 12/3% and 1/38%, respectively, while in the elimination of gas oil subsidies, they were in average 3/14% and 0/55%, respectively. In the study of shortterm models, it was revealed that the effects were similar to those of longterm models but with less impact. It is suggested that the elimination of gas oil and electricity subsidies in the agricultural sector be done gradually and that the elimination of gas oil subsidies be given priority over the elimination of electricity subsidies.