بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی ایران(82-1375)

آگاهی از وضعیت فقر در یک جامعه اولین قدم در مسیر برنامه ریزی برای مبارزه با فقر و محرومیت و بررسی نتایج برنامه ها و سیاستهای پیشین و احیانا تجدید نظر در آنها خواهد بود . با در نظر گرفتن این موضوع در مطالعه حاضر ، وضعیت فقر مناطق شهری و روستایی طی سالهای 1375- 1382 بررسی شده است . بدین منظور پس از ارائه تعریف های فقر و انواع آن (‌مطلق و مطلق شدید و نسبی ) و مروری بر مطالعات انجام شده ، به مقولات اندازه گیری خط فقر و محاسبه میزان فقر و نیز معرفی روشهای به کار رفته در این مطالعه پرداخته می شود . همچنین موضوع فقر در مناطق شهری و روستایی از دو منظر جداگانه ( مطلق و نسبی ) بررسی می گردد . در مطالعه حاضر خط فقر مطلق غذایی خانوار بر اساس تغذیه مناسب محاسبه شده و در قالب سه روش مختلف، میزان خط فقر مطلق کل خانوار برآورد گردیده است . میزان فقر مطلق در میان خانوارها نیز با استفاده از مقادیر خط فقر مطلق کل به 4 روش محاسبه شده است . خط فقر نسبی هم از طریق نصف میانگین هزینه های کل( خوراکی و غیر خوراکی ) خانوار به دست آمده و میزان آن در سطح فرد به تفکیک مناطق شهری و روستایی براورد شده است . نتایج این تحقیق نشان می دهد که : 1. در مناطق شهری و روستایی طی دوره مورد بررسی،‌متناسب با افزایش قیمتها ، مقادیر خط فقر مطلق ( به جز سال 1379 برای مناطق روستایی ) و خط فقر نسبی روند صعودی داشته است . 2. میزان خطوط فقر مطلق و نسبی در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی بوده است . 3. میزان فقر مطلق خانوارها در مناطق روستایی بالاتر از مناطق شهری بوده است . 4. میزان فقر نسبی روستایی ، برخلاف انتظار ،‌در سالهای 1377- 79 بیش از میزان آن در مناطق شهری برآورد شده است .