به کارگیری نظریۀ عدم حتمیت در بهینه سازی الگوی کشت منطقۀ گهرباران ساری

گزینش محصولات مناسب برای کشت در محیط توام با عدم حتمیت از جمله مباحث مهم مدیریتی در بخش کشاورزی است. هنگام رویارویی با عدم حتمیت، استفاده از قضاوت ها و برآوردهای ذهنی اشخاص در حوزه مربوط، به جای داده های تاریخی، یگانه راه کار به شمار می‏ رود. مبتنی بر شواهد موجود، کمی سازی قضاوت های ذهنی در قالب نظریه احتمال و برنامه‏ ریزی ریسکی صحیح نیست و باید در قالب نظریه دیگری با عنوان «نظریه عدم حتمیت» و روش برنامه ریزی غیرحتمی انجام پذیرد. با درک این شرایط، از آنجا که بخش کشاورزی همواره با متغیرهای غیرحتمی از جمله قیمت محصولات و شرایط آب ‏و هوایی مانند بارش باران مواجه است، در مطالعه حاضر، با استفاده از برنامه ریزی غیرحتمی، الگوی بهینه بهره برداری از محصولات زراعی منتخب در بخش گهرباران شهرستان ساری در شرایط عدم حتمیت بارش باران و قیمت محصولات تعیین شد. به منظور استخراج توزیع عدم حتمیت متغیرهای یادشده مبتنی بر قضاوت‏ های ذهنی کشاورزان، 42 کشاورز به طور تصادفی از طریق نمونه گیری خوشه‏ ای، در سال 1396 مورد پرسشگری قرار گرفتند. در ادامه، با محاسبه یک رابطه تبعی بین بارندگی و عملکرد محصولات، توزیع عدم حتمیت عملکرد نیز استخراج شد و بدین ترتیب، سود انتظاری مبتنی بر قضایای نظریه عدم حتمیت محاسبه شد. به‏ منظور محاسبه و حداقل سازی عدم حتمیت الگو نیز از شاخص ارزش در معرض خطر دنباله دار استفاده شد. بر پایه نتایج به ‏دست ‏آمده، در شرایطی که کشاورزان عدم حتمیت زیادی را برای قیمت ها و بارندگی پیش‏بینی کنند، برای مقابله با عدم حتمیت و دستیابی به یک سود انتظاری مشخص، بهتر است به کشت برنج طارم و گوجه فرنگی روی آورند و از کشت برنج شیرودی و هندوانه صرف نظر کنند.

The Application of Uncertainty Theory in Optimization of Cropping Pattern in Sari Goharbaran

Selection of suitable crops for cultivation in an uncertain environment is considered as an important management topic in the agricultural sector. When faced with uncertainty, the only solution is to use subjective judgmental of persons in domain field rather than historical data. Based on the provided evidence, the quantification of subjective judgmental in the framework of probability theory and risk programming is not true and should be carried out in another theory called the uncertainty theory and uncertain programming method. With perception these conditions and considering that the agricultural sector is always faced with uncertain variables such as price of crops and weather conditions such as rainfall, in this study the optimal cropping pattern of in Goharbaran region of Sari was determined using uncertain programming in terms of uncertainty in rainfall and crops price. To elicitation the uncertainty distribution of these variables based on the subjective judgments of the farmers, 42 farmers were questioned randomly through cluster sampling in 2017. Subsequently, by calculating a causal relationship between rainfall and crops yield, uncertainty distribution of yield was also extracted and thus expected profit were calculated based on uncertainty theory. In order to calculate and minimize the uncertainty of the model, a Tail Value at Risk index was used. The results showed farmers that predict much uncertainty for prices and rainfall, it is advisable to growth the Tarom rice and tomatoes and to prevent Shiroodi rice and watermelon in order to deal with uncertainty and achieve a certain expected profit.