دولت و مشارکت اجتماعی روستائیان در کشورهای در حال توسعه

در این مقاله ارتباط بین دولت ، به عنوان دستگاه سیاسی حاکم بر جامعه که اداره امور کشور و تعیین ساز و کارهای مربوط به آن را عهده دار است، با فرایند مشارکت اجتماعی که دلالت بر گسترش روابط جمعی سازمان یافته در قالب انجمنهای داوطلبانه ، سازمانهای محلی، غیر دولتی و مانند آن دارد، بررسی شده است. به لحاظ نظری این پیوند را با طرح چهار نوع شیوه برخورد دولتها با مشارکت اجتماعی تحت عنوانهای شیوه ضد مشارکتی، مشارکت هدایت شده، مشارکت فزاینده و مشارکت واقعی به بحث گذاشته ایم. سپس در چارچوب الگوی توسعه وابسته، وضعیت مشارکت اجتماعی روستاییان در بستر ساختاری - تاریخی جامعه ایران در طی دوره های مختلف تاریخی، قبل و بعد از انقلاب، بررسی شده است. داده های تاریخی به طور غالب گواهی می دهند که در مجموع بستر سازی لازم برای تحقق مشارکت اجتماعی سازمان یافته که در سطح فردی مستلزم وجود عناصری چون توانمندسازی، تقلیل وابستگی به دولت، تقویت خوداتکایی و در سطح کلان تمرکز زدایی و مشارکت دادن روستاییان در تمامی سطوح مشارکتی است عملی نشده است. در نتیجه، مشارکت فعال و سازمان یافته در روستاها کمتر مشاهده می شود.