آیا کشاورزی ایرانی بدوی است؟

تاریخ علم بیشتر، چالشگری با نظریاتی است که پیش از آن بدیهی به نظر می رسیده است. بدوی بودن کشاورزی سنتی ایران نیز امری ظاهرا بسیار بدیهی است که باید به بحث گذاشته شود.این نوشته ، نخست به پیشینه این نظریه و ادبیات مربوط به آن از حدود چهار صد سال پیش از نظریه ژان شاردن، تا پطروشفسکی و خانم لمتون و وولف، تا نظریات پژوهشگران و صاحبنظران ایرانی می پردازد و سپس با نظریه ای بدیل و با کمک دلایل تاریخی و مردم شناختی، و کشاورزی پایدار و ... این نظریه را به نقد میکشد.متن ، در پایان به فایده نظری و کاربردی چنین بحثهایی پرداخته و یادآور می شود که طرح چنین مباحثی به هیج وجه به معنای بی توجهی و حتی کم توجهی به دانش غربی به طور عام و دانش کشاوری صنعتی به طور خاص نیست. بلکه جداسازی علم کشاورزی نوین از زمره آن دسته تمهیدات و ترفندهایی است که نظام سوداگری غربی می کوشد در زیر پوشش آن به اهداف تجاری خود برسد.فهم پیچیدگی کشاورزی سنتی، پژوهشگران مارا به تامل در راهکارها و تجربیات ده هزار ساله کشاورزی ایران و کشورهای کهن فرهنگی همچون مصر، چین، بین النهرین، هند و ... علاقه مند خواهد کرد و این امیدواری وجود دارد که ما در آینده در زمیه کشاورزی پایدار و حفظ زیستبومهای خود، با دو بال به پرواز درآییم.