نقش شرکتهای تعاونی تولید روستایی در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندمکار شهرستان سبزوار

هدف از انجام این مطالعه ، بررسی نقش شرکتهای تعاونی تولید روستایی در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندمکار شهرستان سبزوار است . این تحقیق از نوع علی-مقایسه ای و همبستگی است و در آن ، برای گردآوری اطلاعات روش توصیفی میدانی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه به کار رفته است . جامعه آماری ، در بر گیرنده تمامی کشاورزان عضو شرکتهای تعاونی تولید که از سال 1369 تا سال 1375 در شهرستان سبزوار تشکیل شده و نیز کشاورزان غیر عضو ساکن در روستاهای زیر پوشش این شرکتهای تعاونی تولید است (‌n=4000). تعداد 350 نفر ( n=350) از کشاورزان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از دو گروه عضو و غیر عضو تعاونیها ، با نسبت مساوی به عنوان نمونه های آماری تحقیق انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات در سه بخش بدین شرح انجام گرفت : مشخصات فردی ، در برگیرنده : سن ،‌میزان تحصیلات و سابقه کار کشاورزی ؛ ویژگیهای فنی در بردارنده شاخص هایی همچون : سطح دانش فنی، سطح مکانیزاسیون و استفاده بهینه از نهاده های کشاورزی ( کود ، سم ، بذر و آب ) و ویژگیهای اقتصادی : شاخص هایی همچون عملکرد ، هزینه های تولید ، درآمد ، دسترسی به نهاده های کشاورزی ، دسترسی به اعتبارات و وامهای بانکی .برای تعیین اعتبار ابزار تحقیق از متخصصان و کارشناسان سازمان کشاورزی (پیشین )استان خراسان و استادان رشته ترویج و آموزش کشاورزی استفاده شد . به منظور تعیین روایی پرسشنامه ، آزمون مقدماتی در یکی از شرکتهای تعاونی خارج از نمونه آماری انجام گرفت و پرسشها بازبینی و تصحیح شد و ضریب کرونباخ آلفای محاسبه شده 8/86 درصد به دست آمد.نتایج این مطالعه نشام میدهد که از میان ویژگیهای فنی ، بین متغیرهای سطح دانش فنی و استفاده بهینه از نهاده بذر و متغیر عضویت ، رابطه مثبت معنی داری وجود دارد . از میان ویژگیهای اقتصادی نیز بین متغیرهای مساحت ( سطح زیر کشت گندم ) ، عملکرد (تن در هکتار ) و درآمد خالص و متغیر عضویت ، رابطه مثبت معنی دار و بین متغیرهای هزینه آماده سازی زمین ، هزینه کاشت و متغیر عضویت ، رابطه منفی معنیداری وجود دارد . همچنین میان متغیر عضویت و متغیرهای طریقه دسترسی و چگونگی دسترسی به نهاده های بذر ، کود و سم و متغیرهای دریافت وام بانکی و تعداد بانکهایی که افراد تاکنون از آنها وام گرفته اند ، رابطه مثبت و معنی دار دیده می شود .تجزیه و تحلیل رگرسیون با روش enter نشان میدهد که موارد دریافت وام بانکی ، تعداد بانک ، دفعات آبیاری ، استفاده بهینه از نهاده بذر و سطح دانش فنی ، 42 درصد متغیر وابسته ( عملکرد ) و موارد سابقه کار کشاورزی ،‌سن ،‌عملکرد در هکتار ، استفاده بهینه از نهاده سم و هزینه کل د رهکتار ، 84 درصد متغیر وابسته ( درامد خالص در هکتار ) را تبیین می کند .