بررسی تاثیر کاربرد سیستم آبیاری قطره‌ای در میزان تولید انگور یاقوتی و عوامل موثر بر پذیرش آن در شهرستان زابل

محصول انگور یاقوتی از مهم‏ترین محصولات باغی شهرستان زابل است که به صورت نوبرانه برداشت می شود. در پژوهش حاضر، میزان عملکرد انگور در واحد سطح در چارچوب دو روش آبیاری قطره ای و سنتی با استفاده از دو مدل بیزالیا و مدل لاجیت بررسی و برخی عوامل اقتصادی، مدیریتی و محیطی موثر بر پذیرش آبیاری قطره ای در میان انگورکاران شهرستان زابل تجزیه‏وتحلیل شد. اطلاعات موردنیاز با استفاده از تکمیل پرسش‏نامه از 197 انگورکار شهرستان زابل (که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه بندی‎شده انتخاب شدند) و اسناد کتابخانه‏ای به دست آمد. نتایج مدل بیزالیا[1] نشان داد که استفاده از آبیاری قطره‏ای دو اثر مستقیم و غیرمستفیم بر افزایش عملکرد در واحد سطح انگور دارد. این عملکرد در اثر مستقیم، بدون تغییر در میزان مصرف نهاده ها، 24.14 درصد و در اثر غیر مستقیم، با تغییر در میزان مصرف نهاده ها، 4.35 درصد افزایش یافته است. درمجموع، استفاده از آبیاری قطره‏ای در باغ‏های انگور باعث 28.5 درصد تغییر در عملکرد (کیلوگرم/ هکتار) می شود. نتایج مدل لاجیت همچنین نشان داد که در پذیرش آبیاری قطره ای متغیرهای سن کشاورز، تعداد نیروی کار خانوادگی و وضعیت دسترسی به آب تاثیر منفی و متغیرهای مساحت مزرعه، سطح سواد، شغل کشاورز، شیب زمین، درآمد کشاورز، نوع بهره‏برداری از زمین، کلاس های آموزشی و ترویجی و دسترسی به اعتبارات و تسهیلات تاثیر مثبت و معنی دار دارند.

The Effect of Application of Drip Irrigation System on Production Rate of Yoghouti Grapes and Its Effective Factors in Zabol County of Iran

This study aimed at evaluating the yield of grapes per unit area in two methods of drip irrigation and traditional irrigation using two models of Bisaliah and Logit models and analyzing some of the economic, managerial and environmental factors affecting the adoption of drip irrigation among grape producing farmers in Zabol County of Iran. The required information was obtained using a questionnaire completed from 197 grape farmers in the studied area through a random stratified sampling and library documents. The results from the Bisaliah model showed that the use of drip irrigation had two direct and indirect effects on the increase of grape yield; in case of direct effect, without changes in inputs, the yield per unit area increased by 24.14 percent and indirectly, with a change in inputs, the yield per unit area increased by 4.35 percent. In general, the use of drip irrigation in vineyards caused 28.5 percent change in yield (kg / ha). Also, the results from the Logit model indicated that the variables of farmer’s age, number of family labor and access to water had negative effects on the adoption of drip irrigation. It was also determined that variables such as farm area, level of literacy, farmer’s occupation, land slope, farmer’s income, type of land use, educational and extension classes, and availability of credits and facilities had positive and significant effects on the adoption of drip irrigation.