برهان نظم در نظر دو فیلسوف معاصر (استاد مطهری ـ استاد جوادی آملی)

ساده‌ترین و عمومی‌ترین و به اعتباری موثرترین برهان در خداشناسی، برهان نظم است. این برهان به علت عمومی بودن، یعنی گستردگی حوزۀ اقامه‌کنندگان و مخاطبان برهان تا حد تقریباً عموم آدمیان، مورد بی‌دقتی‌هایی در تقریر و فهم و مدعای آن واقع ‌شده است؛ تا آنجا که شبهه‌هایی نابجا بر آن وارد کرده‌اند. استاد مطهری و استاد جوادی آملی دو فیلسوف متکلم و متکلم فیلسوف هستند که درباره این برهان بحث کرده‌اند. در بحث استاد مطهری به شبهه‌های نابجای دیوید هیوم فیلسوف انگلیسی توجه ویژه شده و بدانها پاسخ داده شده است. در این نوشتار، پس از بحثی کلی درباره برهان نظم و بیان پیشینۀ آن در فلسفه و کلام اسلامی، تبیین و مقایسه آرای این دو فیلسوف در خصوص جنبه‌های گوناگون این برهان آمده است. در ضمن مقایسه، آرای اختلافی دو حکیم گران‌قدر داوری شده است. همچنین در پایان مقاله، نظری جدید در خصوص نتیجۀ برآمده از برهان آمده است.