جایگاه قوه عملی در سعادت انسان در پرتو آیات قرآن

یکی از ابعاد وجود انسان که کمتر به آن توجه شده، ساحت غیرشناختی نفس آدمی است. فیلسوفان اسلامی در ذیل قوه محرکه و قوه عملی انسان به طور پراکنده به توضیح این بعد از انسان پرداخته‌اند؛ اما دیدگاه واحدی درباره قوه عملی بیان نکرده‌اند. این مقاله ضمن پذیرش اهمیت شناخت و ارزشمندی قوه عاقله و نیز استناد شناخت حسن و قبح افعال به قوه نظری، تفسیر غیر شناختی از قوه عملی را قابل دفاع‌تر ‌می‌داند. همچنین این پژوهش نشان می‌دهد با توجه به آیات قرآن، قوه عملی به عنوان مبدا امور غیراداکی در انسان، جایگاه مهمی در سعادت آدمی دارد. نقش قوه عملی در حصول ایمان، ارتباط قوه عملی با فضایل و رذایل اخلاقی، نقش این قوه در تحقق عدالت و عمل صالح و تاثیر قوه عملی بر قوه نظری یا قوه شناختی از محورهایی است که در آیات قرآن به اهمیت قوه عملی اشاره دارد. با توجه به موارد ذکرشده، استکمال قوه عملی در سعادت نهایی انسان ضرورت ‌‌می‌یابد و علاوه بر جنبه شناختی نفس باید به ابعاد غیر شناختی آن نیز توجه نمود.

The position of practical faculty in the human's happiness in the light of Quran

One of the aspects of human's existence that Less attention has been paid to it, is the noncognitive aspect of the human's soul. The Islamic philosophers have expressed diffusely this faculty following of locomotive and practical faculties but haven't expressed about practical faculty. This article accept important of knowledge, worth of rational faculty and  citation of  grasp of the good and evil of acts to theoretical faculty, believe that interpretation of noncognitive from practical faculty is more defensible. This article, also, show with attention to verses of Quran, the practical faculty is important in the human's happiness. The role of practical faculty in achievement of faith, relationship practical faculty with moral virtues and vices, role of this faculty in actualization of justice and good act, and influence of practical faculty on theoretical or cognitive faculty are axis that verses of Quran point to them.  The perfection of  practical faculty necessary into final happiness of human, with attention to mentioned items, soul must attention to noncognitive aspect, in addition to its cognitive aspectes.