نگاهی انتقادی به نظریه «عقلانیت و معنویت»

چکیدهنظریه «عقلانیت و معنویت» به رابطه بین دین سنتی و تجدد می‎پردازد و حکم به ناسازگاری میان آن دو می‌کند. با توجه به اهمیت موضوع و نیز مدعیات مهم نظریه، در این مقاله سعی شده است گزارش مختصری از نظریه ارایه شود و در ادامه به بررسی انتقادی مدعیات آن پرداخته شود. به این منظور دو مدعای اصلی نظریه مورد نقد واقع می‌شود. مدعای نخست، ناسازگاری میان دین و تجدد است که بر عناصری چون تنافی تعبد و عقلانیت استوار است. مدعای دوم نیز ارایه راهکاری به عنوان «معنویت» است که در این مقاله برخی از اجزای این رویکرد و نیز نسبت آنها مورد بررسی انتقادی قرار گرفته است. از مهم‎ترین چالش‎های پیش روی نظریه، سازگاری درونی اجزای آن و نیز معناداری و انسجام رویکرد نظریه است. نظریه در نهایت، با وجود طرح مباحث جدید و پرسش‌هایی مفید، در دستیابی به اهداف خود، موفق ارزیابی نشده است.