عرفان و قدرت سیاسی

معلول شرایط تاریخی، اجتماعی‌دانستن عرفان، نفی رابطه عرفان و قدرت سیاسی، مخرب‌دانستن این رابطه در صورت وجود، سه وجه سلبی دیدگاه‌های منتقدان در قبال رابطه عرفان و قدرت سیاسی است. به نظر می‌رسد این دیدگاه‌ها پیش از اینکه معلول پژوهشی آزاد و رها از پیش‌فرض‌های ذهنی باشند، درگیر تنگناهای متدولوژیک و معرفتی اندیشه غربی بوده‌اند. پیش‌ساخته‌هایی ذهنی که با تطبیق بی‌قواره مسیله بومی ـ اسلامی با تجربیات اندیشه‌ای ـ اجتماعی غربی مسیر تحلیل را به اشتباه می‌برد. از این‌رو، نگارنده در این مقاله ضمن نقد این دیدگاه‌ها قایل به نسبت وجودی بین عرفان در وجوه اندیشه‌ای و اجتماعی با قدرت سیاسی است. نسبت وجودی بدین معناست که وقوف بر حقیقت تکلیف سیاسی بر ذمه عارف می‌گذارد.