فطرت و امور فطری در کلام و علوم شناختی دین

براساس مباحث کلامی، روح انسان دارای ویژگی خاصی است. با نگاهی به معنای خاص فطرت (فطرت به معنای بخشی از ساختار وجودی انسان) و صدق ویژگی‌های سه‌گانه (اکتسابی نبودن، فراگیری و زوال‌ناپذیری) اموری در بُعد ادراکات، گرایش‌ها و توانش‌ها، فطری و براساس آن خدا و امور اخلاقی و ... واقعی دانسته می‌شوند.برخی داده‌های علوم شناختی در تضاد آشکار با این مبنا است. نوشتار پیش‌رو، به منظور دفاع از رکن اساسی تولید علوم انسانی اسلامی، به چهار محور از امور فطری پرداخته و از ناحیه دو علم کلام و علوم شناختی آن‌ها را بررسی و ضمن اثبات فطری بودن این امور، اقتضائات آن‌ها را براساس روش بهترین تبیین و همچنین برهان تضایف، تبیین کرده است.

fitra and fitriat in theology and cognitive sciences of religion

according to theological discussions, the human mind has special characteristics. looking at the special meaning of fitra (fitra means a part of the human being’s structure) and the triple characteristics (non-acquired, comprehensive, and indestructible), things in the dimension of perceptions, tendencies, and abilities are fitri, and based on that, god and moralities and... are real.some cognitive science data are in clear contradiction with this premise. in order to defend the fundamental pillar of the production of islamic humanities, this paper deals with four axes of fitriat and examines them from the two aspects of theology and cognitive sciences, while proving that these are fitri, it has explained their requirements based on the method of the best explanation as well as the proof of ambiguity.