جستارگشایی در بازتعریف مفهوم جنسیت بر مبنای نظریه اعتباریات

هدف از این مقاله بازتعریف اصطلاح جنسیت با استفاده از نظریه اعتباریات علامه طباطبایی (ره) است. اصطلاح جنسیت در فلسفه اسلامی معادل مطابقی ندارد. بررسی نشان می‌دهد واژگان ذکورت و انوثت با اصطلاحات جامعه‌شناسی فمینیستی جنس و جنسیت مطابقتی ندارد و به‌کارگیری این واژگان به جای یکدیگر در پژوهش‌های ناظر بر جنسیت و فلسفه اسلامی سبب مغالطه مفهومی است. این در حالی ست که در آثار فلاسفه مسلمان، مفهومی که ابعاد مختلف مفهوم جنسیت را اعم از جنبه‌های طبیعی، فرهنگی و اجتماعی آن پوشش دهد و مبتنی بر فلسفه اسلامی باشد، وجود ندارد. نظریه اعتباریات علامه با نگاه دقیقی که به ضرورت بعد اجتماعی و مسائل علوم انسانی دارد، دارای ظرفیت مناسبی برای نظریه‌پردازی در حوزه‌های علوم اجتماعی و انسانی اسلامی از جمله بازتعریف مفهوم جنسیت است. واقع‌گرایی، وجه ثبات (ذات‌گرایی) در عین وجه تغییر و سیالیت، مبانی منطوی در مفهوم جنسیت مبتنی بر نظریه اعتباریات است. جنسیت به عنوان یک اعتبار اجتماعی، مشمول احکام اعتباریات بعدالاجتماع می‌شود؛ با این حال اعتبارات ماقبل اجتماع نیز در مفهوم جنسیت تاثیرگذار است.

research in redefining the concept of gender based on itibariat theory

the purpose of this article is to redefine the gender using allameh tabataba’i’s theory of itibariat. the gender has no corresponding equivalent in islamic philosophy. the study shows that the words masculinity and femininity do not correspond to the feminist sociology terms of gender, and using these words interchangeably in research on gender and islamic philosophy causes a conceptual fallacy. in the works of muslim philosophers, there is no concept that covers the various dimensions of the concept of gender, including its natural, cultural and social aspects, and is based on islamic philosophy. allameh’s itibariat theory, with its careful look at the necessity of the social dimension and issues of human sciences, has a suitable capacity for theorizing in the fields of islamic social sciences and humanities, including redefining the concept of gender. realism, the aspect of stability (essentialism) at the same time as the aspect of change and fluidity, are the foundations implied in the concept of gender based on the theory of itibariat. gender, as a social itibar, is subject to the rules of post-social itibariat; however, pre-social itibariat are also influential in the concept of gender.