کارکرد دین در عرصه‌های نظام‌سازی اخلاقی

نیاز به طرح منسجم آموزه‌های دینی در ابعاد مختلف زندگی، متفکران مسلمان را به سوی ترسیم نظامات دینی کشانده است تا در مواجهه با مکاتب مختلف و در ارائه نظام‌های پاسخ‌گو نسبت به نیازهای فرد و جامعه موفق‌تر عمل کنند. در این رویکرد برای حفظ اصالت اندیشه و امکان استناد آن به اسلام باید سهم و کارکرد دین در عرصه نظام‌سازی را مشخص کرده، از افراط و تفریط دوری جست. در این تحقیق تلاش شده با توجه به مبانی کلامی، رسالت دین در این عرصه را معلوم و توقع از آن در همین چارچوب مشخص گردد؛ همچنین چگونگی تاثیر آموزه‌های دینی در انواع نظام‌سازی‌ها و خرده‌نظام‌ها خصوصاً در حوزه اخلاق بررسی شود. آنچه این تحقیق به انجام رسانده، تعیین دقیق‌تر معنای نظام و مراد از نظام‌سازی است که در این کار از رویکرد موشکافی‌های بی‌جا در لغت و اصطلاح دوری شده و با تمرکز بر جهت نیاز به نظام‌سازی به تعیین قالب‌های لازم پرداخته شده است؛ همچنین با تکیه بر باور به جامعیت اسلام تلاش شده گستره بهره‌گیری از آموزه‌های قرآن و حدیث برای ساخت هر شکل از نظام‌ها معلوم گردد.

the function of religion in the fields of ethical systematization

the need for a coherent design of religious teachings in different aspects of life has led muslim thinkers to draw religious systems in order to be more successful in encounter to different schools and in providing responsive systems to the needs of the individual and society. in this approach, in order to preserve the originality of the thought and the possibility of referring it to islam, the contribution and function of religion in the field of systematization should be specified, and extremes should be avoided. in this paper, an attempt has been made to find out the vocation of religion in this field and the expectations from it in this framework, according to the theological foundations; also, the influence of religious teachings on all kinds of systems and sub-systems, especially in the field of ethics, should be investigated. what this research has accomplished is the more precise determination of the meaning of system and the meaning of systemization. in this work, the approach of unnecessary scrutiny of words and terms has been avoided and the necessary formats have been determined by focusing on the need for systemization. also, relying on the belief in the comprehensiveness of islam, it has been tried to find out the extent of using the teachings of the quran and hadith to build any form of systems.