صورت‌بندی فلسفۀ نظام اجتماعی در اسلام

بحث از فلسفۀ نظام اجتماعی، فراتر از سطح توصیف‌ دغدغه‌مند تحلیل‌های مفهومی و کاوش‌های نظری است تا با صورت‌بندی کلی مباحث، شالوده‌های حقیقی تاملات در بارۀ جامعه و اجتماع را پی‌ریزی کند و به نوعی فهم اجتماعی برسد. این مباحث عمدتاً موضوعات را به بنیادهای اصلی آن پیوند داده و مفاهیم را در شبکه‌ای منسجم تبیین کرده است و ظرفیت آن را دارد که با نگاهی کلی‌نگر و عقلانی در صدد پاسخ‌گویی به چیستی نظام اجتماعی اسلام، اهداف، مبانی، روش و جایگاه آن برآید. این مبحث، از یک سو، یک مقولۀ مهم فلسفی دربارۀ اجتماع به مثابۀ نظامِ معرفتی را مورد لحاظ قرار می‌دهد و از دیگرسو، سامانه‌ای قلمداد می‌شود که معمولاً توسط حاکمیت، از طریق نهادها اجرا و اعمال می‌شود. درواقع باید و نبایدها از یک نظام معرفتی اخذ شده و چارچوب‌ها در نظام اجرایی دنبال می‌شود. در این مقاله که از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده، سعی بر این است یافته‌های بحث حدالامکان با توجه به ادبیات درون‌دینی در زمینه‌های گستره، اهداف، مبانی، منابع و روش‌شناسی کشف نظام رفتارهای اجتماعی صورت‌بندی شود.

formulation of the philosophy of social system in islam

the discussion of the philosophy of the social system is beyond the level of the concerned description of conceptual analyses and theoretical explorations to establish the real foundations of reflections on society and community and reach a kind of social understanding. these discussions have mainly linked the issues to its main foundations and explained the concepts in a coherent network and can respond to what is the social system of islam, its goals, foundations, method, and position with a comprehensive and rational view. this topic, on the one hand, considers an important philosophical category about society as an epistemic system, and on the other hand, it is considered a system that is usually implemented and applied by the government through institutions. the dos and don’ts are taken from an epistemic system and the frameworks are followed in the executive system. this article, which uses the qualitative content analysis method, tried to formulate the findings of the discussion as much as possible according to the intra-religious literature in the fields of scope, goals, foundations, sources, and methodology of discovering the system of social behaviors.