نقد و بررسی الهیات استعاری مک‏فیگ و مبانی معرفتی آن

مک‏فیگ، فیلسوف و دین پژوه که نظریاتش درباره استعاره های دینی تاثیر بسیاری بر اندیشمندان معاصر گذاشته است، همچون بسیاری زبان شناسان معاصر، استعاره را نه فقط ابزار زبان، بلکه ویژگی اندیشه انسان و برای ادراک امور ناشناخته، اجتناب ناپذیر می انگارد. او از سیطره آنها بر حوزه دین سخن می گوید و الهیات را شبکه ای از استعاره‏های مختلف می داند که حول محور ‌مدل‌ها با هم تلفیق شده‌اند. در این راستا، وی با ردّ صریح عین گرایی، برای ارزیابی باورها، تمایل به پراگماتیسم و ارزش سنجی بر اساس فایده و نتیجه دارد و با این مبنا به نقد استعاره های مسیحیت می پردازد و بسیاری از آنها را در دنیای معاصر فاقد کارکرد می یابد. بنابراین به تغییر استعاره های سنتی و جایگزین‌سازی آنها با استعاره‌های متناسب دغدغه های امروز و البته در محدوده پارادایم مسیحیت رای می دهد. در نگاه وی، تجویز ‌مدل‌ها و استعاره های دینی، بدون توجه به پارادایم و سنت حاکم بر آن دین موفق نخواهد بود. بنابراین می کوشد در محدوده پارادایم مسیحی و متناسب با آموزه ها، ‌مدل‌ها و استعاره های جدیدی را جایگزین ‌مدل‌های سنتی نماید. او نظام منسجمی از استعاره ها را برای الهیات به ترسیم می کند که هرچند از جهات بسیاری شایان اهمیت است، نمی‌توان آثار معرفت شناختی گسترده آن را بر دین و دین باوری نادیده گرفت. نظریه الهیات استعاری و تجویزی‌انگاری استعاره‎ها، بر مبنای رد عین‌گرایی است که عملاً منجر به شکاکیت گسترده و حذف ایمان یقینی می شود و احساسات و اعمال دینی را نیز تحت‌الشعاع قرار می دهد. نگاه پراگماتیک به دین نیز منجر به تحویلی نگری می گردد که در آثار مک‏فیگ نیز با آنها مواجهیم.

On McFague’s Metaphorical Theology and its Epistemological Basis

McFague, a philosopher and theologian that is famous for her theories’ on theological metaphors and models, believes that metaphor is not just a rhetorical element, but is the nature of human thought; actually, we use them for understanding unknown things and mysterious world. She speaks about their dominion on theology, the most mysterious area and finds theology a long chain of metaphors, constructed around a model. On the other hand, she rejects objectivism and theory of correspondence and for evaluating beliefs choose a pragmatic idea. Based on pragmatism, she reviews Christian metaphors and finds them futile and useless in modern world. In her opinion they should be changed; so, she advises new metaphors instead of traditional ones. In her metaphorical theology we see another central concept, religious paradigm that every change in models should be according to it. Therefore, she is going to replace useless traditional models with practical ones considering Christian paradigm.