رمزگرایی و نماداندیشی در زبان دینی از دیدگاه ابن‌عربی و پل تیلیش

عالمان الهیات مسیحی و اسلامی در طول هزاران سال تلاش کرده اند در برابر جریان‌های فکری و دینی، تبیینی قابل‌دفاع از آموزه ها و گزاره های دینی ارائه کنند. این پژوهش با بهره‌مندی از مقایسه دو سنت مسیحی و اسلامی در تحلیل زبان دینی و با بهره‌مندی از معنای صحیح روش نماداندیشانه پل تیلیش و رمز‌گرایانه ابن‌عربی، در صدد است سهم بسزایی در شناخت واقعیت دین و زبان دینی ایفا کند و پاسخی متناسب به این مسئله دهد که آیا در پرتو هر یک از این دو چارچوب فکری، دیگری را می‌توان بهتر فهمید و با برقراری مقایسه میان دو چارچوب فکری و نظام معرفتی، الگوی جامع و کلان دیگری ارائه کرد؟ در این زمینه با مفهوم‌کاوی معنای اصیل و حقیقی نماد، رمز و تاویل به ضرورت نمادگرایی و رمز گرایی در زبان دین دست یافته و مرز و محدوده اصیل و حقیقی تاویل در آنها را به‌روشنی مشخص ساخت. ظرفیت تنسیق و صورت‌بندی نوین از عرفان ابن‌عربی و مواجهه عرفان ابن‌عربی با پرسش های نوینی از سوی مکتب فکری الهیاتی فلسفی پل تیلیش ، تمهیدی است از برای فحص از دستیابی به پاسخ ابن‌عربی در این زمینه معرفتی است؛ با دلالت‌پژوهی و علت‌کاوی به‌کار رفتن نمادها و رمزها در زبان دینی، مواجهه متن‌پژوهانه بهتری با متون مقدس صورت یافته و از پیدایش شبهات پیرامون آنها حذر ‌شود. برای پاسخ به این مسئله، روش پژوهش، مقایسه‌ متوازن مبتنی بر تحلیل منطقی مفاهیم است.

Symbolism and SymbolicThinking in Religious Language from IbnArabi and Paul Tillich’s Perspectives

Christian and Muslim theologians have tried to present a defendable explanation of religious teachings and statements in response to the theoretical and religious courses for thousands of years. Comparing the Christian and Islamic traditions in the analysis of religious language and profiting from the correct meaning of Paul Tillich’s symbolicthinking method and IbnArabi’s ramzgara’i (symbolistic) method, this research intends to play a great role in understanding the reality of religion and religious language. It will also find a suitable answer to the following questions: can each of the two intellectual frameworks be better understood with the help of the other; and comparing the two intellectual frameworks and cognitive systems, can we present another comprehensive and major pattern? Studying the original meaning and concept of symbol, ramz and esoteric interpretation, this research will show the necessity of symbolism and ramzgara’i in language of religion and will clarify the real and original limits and bounds of esoteric interpretation. A good preparation to find IbnArabi’s answer in the mentioned cognitive field, is to have a new organization and formulation of his mysticism and regard its confrontation with the new questions posed by the intellectual theologicalphilosophical school of Paul Tillich. Researching the implication and the reasons of using symbols and ramz in religious language, we will have a better textresearch confrontation with the holy texts and will avoid the formation of its surrounding doubts. The method of such research is to have an equal comparison on the basis of the logical analysis of concepts.