رویاانگاری وحی؛ از پاشانی چینش آیات قرآن تا پرش و گسست قصص قرآنی

مطالعه پیش رو دربردارنده نقد ادله و شواهد قرآنی‏ای است که در جهت تبیین مبنای رویاانگاری وحی ارائه شده است. بخش اول نقد به روش مولف مربوط است. نویسنده محترم بر خلاف مدعای رویکرد پدیدارشناختی، نگرشی تحویل‏نگر به قرآن دارد. بر خلاف نظر ایشان قرآن اگر بر هر خواننده بی‎طرفی عرضه شود، وجه خطابی آن آشکار خواهد شد. بر خلاف مدعا پاشانی چینش آیات قرآن مستلزم رویاگون‎بودن آن نخواهد بود. پراکندگی آیات برخی سوره‎های قرآن همانند مائده و احزاب یا نور می‎تواند موید ناکارآمدی برخی انواع تفسیر قرآن در قبال این گونه آیات باشد؛ آن‎چنان‎که در بین مفسران بزرگ بدان تصریح شده است. تکرار قصص قرآنی مصداق حقیقی تکرار نیست و در هر بار مشتمل بر مفاهیم جدیدی است. با فرض پذیرش تکرار، این تکرار بی‏هدف نیست و به جهت اهداف تربیتی و اخلاقی است. پرش و گسست زمانی موجود در قصص قرآنی نافی وجه خطابی آن نیست؛ زیرا قرآن صرف کتاب داستان نیست و اینکه برخی داستان‏های آن دارای گذشته نگری و گسست هستند، کاملاً متلائم با ادبیات داستانی پرطمطراق بوده و موید جامعیت حداکثری آن خواهد بود.

Supposing Revelation as Dream; from the Dispersal Arrangement of Qur’an’s Verses to the Discontiuity of Qur’anic Stories

This article will criticize Qur’anic reasons and testaments used to explain the base of ‘supposing revelation as dream’ [theory]. The first part is a criticism of the author’s method. The author has claimed to have a phenomenological approach while he has a reductionist view to the Qur’an. If [the Holy] Qur’an is presented to any fairminded reader, its addressing mood will be clear. Unlike the [author’s] claim, the dispersal arrangement of Qur’an’s verses does not imply being like a dream; [yet] the dispersion of the verses of some Qur’an’s surahs – such as Ma’edeh, Ahzab or Nur – may approve the inefficiency , as declared by great philosophers, of some kinds of Qur’an’s inerpretations presented for these verses.  The repitition of Qur’an’s stories is not a real instance of repitition; each time it contains new concepts. Even if we accept there is repitition, it is not pointless; it has educational and moral purposes. The temporal discontinuity of Qur’an’s stories does not deny its addressing mood because Qur’an is not a mere story book; and although some of Qur’an’s stories look to the past and are discontinous, but this is completely compatible with the pompous narrative literature and approves its maximal comprehensiveness.