قرآن، منطق، انسان و اکتشاف نفس‎الامر جهان

واقعیت نهایی و حقیقت غایی چیست؟ از دیدگاه قرآن عظیم چگونه و با چه ابزاری می‎توان به نفوذ در نفس‎الامر جهان توفیق یافت؟ آیا با یک منطق ساده و تک‎بعدی مثل ذهن استدلالی می‎توان به معرفت مطلوب مذهب در باب جهان پیچده و انسان پیچیده تر دست یافت؟ هر متدی برای هر علمی جهت کشف واقعیت مناسبت ندارد. قیاس برهانی در علوم طبیعی بی‎ثمر است؛ چنان‏که استقرای علمی در ریاضیات و فلسفه بی‏اثر است. چه عاملی گذر از دنیای قدیم به دوران جدید را مهیا کرد؟ بی‎شک منطق مناسب که فرانسیس بیکن و دیگران بدان همت گماردند. قرآن حکیم هم برای شناخت غایت خلقت آدم و عالم منطقی پیشنهاد می‎کند و علاوه بر عواملی دانشی چونان لُب و تعقل، تدبر، تفکر، تفقه، توسم، علم و یقین از عوامل گرایشی، کنشی و منشی مثل تذکر، تقوا، اسلام، ایمان، انابه، احسان، اراده، سوال، عبودیت، تبعیت، صبر، شکر، سمع، اعتصام، هدایت و ولایت نام می‏برد و تاکید می‎کند که برای فهم اصل واقعیت یا لایه‏هایی از آن اسبابی سخت اثرگذار هستند. در یک کلام قرآن منطق حق عینی را به جای منطق صدق ذهنی پیشنهاد می‎کند. منطق صدق بخشی کوچک از منطق حق بوده و در صورت فقدان برخی عوامل عقیم می‎ماند. اشاره به منطق گسترده اسلام برای فهم مطلوب واقعیت از منظر دین، فلسفه تمایز و تولد این نوشتار به شمار می‎رود.

The Quran, Logic, Man and Discovery of FactItself of The Universe

What is the ultimate reality and the ultimate truth? From the perspective of Qur’an, how and with what means can it succeed in influencing the factitself of the universe? Can a simple, onedimensional logic, such as a reasoning mind, achieve the desired knowledge of religion about a more complex world and a more complex human being? Every method is not appropriate for any science to discover the reality.The proof analogy in the natural sciences is as fruitless as scientific induction is ineffective in mathematics and philosophy. What made the transition from the old world to the new age? Undoubtedly, the appropriate logic that Francis Bacon and others have pursued. The wise Quran also provides a lodic for understanding the end of creation of human and world. In addition to knowledge factors such as quintessence and rationality, reflection, thoughtfulness, knowledge religious, intelligence, science and certainty, the tendency, action, and dispositional factors are remembrance, piety, islam, faith, repentance, kindness, will, question, worship, obedience, patience, thanksgiving, hearing, cling, guiding and guardianship, and it emphasizes that they are very effective tools for understanding the reality or layers of it. In a word, the Quran proposes the logic of objective right rather than the logic of subjective truth. The logic of truth is a small part of the logic of righteousness, and in the absence of some factors it remains sterile. The philosophy of distinction and the birth of this article is refers to the broad logic of Islam for a desirable understanding of reality from the perspective of religion.