براهین اثبات وجود خدا

یکی از مسائل بسیار اساسی برای آدمی، مسئله وجود خدا است. اعتقاد و یا عدم اعتقاد به خدا، در زندگی انسان، بسیار نقش آفرین است. اگر کسی به دلیلی، به وجود خدا اعتقاد پیدا کند. تمام اعمال و حرکات او صبغه خاصی به خود می گیرد و اگر هم بی اعتقاد به خدا باشد، باز اعمال او رنگ و بویی دیگر پیدا می کند. بنابراین انسان باید قبل از هر شناختی به این مسئله بپردازد که آیا واقعا برای انسان و عالم ، خدایی وجود دارد. یا این که انسان و عالم بر اثر صدفه و تصادف پدید آمده ، و آدمی نیز در زندگی هیچ وظیفه و هدفی جز ادامه زندگی و لذت بردن ندارد. از این رو، که امیرالمومنین علی علیه السلام می فرماید: معرفه الله سبحانه، اعلی المعارف امام علیه السلام حتی توحید و اعتقاد به خدای یگانه را، حیات و جان نفس و روح می داند: التوحید حیاه النفس نیز از ایشان نقل شده است که سرلوحه دین، شناخت خدا است؛ اول الدین معرفته آدمی نیز با تمام وجود خود این دقیقه را در می یابد که شناخت خدا، در درجه نخست اهمیت قرار دارد. اولین مسئله در وادی شناخت خدا، شناخت وجود او است. در کلمات امیر المومنین، استدلال بر وجود خدا به طور مستقل کمترمشاهده می شود و عنوانی تحت براهین اثبات وجود خدا، درکلمات آن حضرت نمی توان یافت. دلیل این مطلب می تواند دو امر باش: 1. امیرالمومنین علی علیه السلام خداشناسی و خداجویی را امری فطری می داند؛ همان گونه که فرموده اند: خداوند قلب ها را با اراده ومحبت خود ، و عقلها را با معرفت خود سرشته است: اللهم خلقت القلوب علی ارادتک و فطرات العقول علی معرفتک در جایی دیگر می فرمایند : عجبت لمن شک فی الله و هو یری خلق الله این سخن برگرفته از آیه ای از قرآن است: افی الله شک فاطر السموات و الارض ابراهیم /102. دلیل دیگر ان است که مخاطبان امیر المومنین علیه السلام اشخاصی بودند که به وجود خدا باور داشتند. آنان بیش تر محتاج تصحیح اعتقاداتشان بودند، نه تاسیس. آری ، در لا به لای کلمات امام علیه السلام می توان دلایلی را بر اثبات وجود خدا یافت. نگارنده در حد بضاعت خود، هشت دلیل بر اثبات وجود خدا در کلمات حضرت علیه السلام یافته است؛ هر چند که راه های منتهی به خدا، به عدد نفوس خلایق است. آن دلایل هشت گانه، بدین قرارند: 1. برهان معقولیت؛2. برهان فطرت؛3. برهان نظم؛4. برهان علی؛5. برهان معجزه؛6. برهان وجوب و امکان ( حدوث)؛7. برهان فسخ عزائم؛8. برهان صدیقین.به جهت اختصار و درج در مجله سه برهان را مطرح می نماییم.گفتنی است که مراد از برهان در این نوشتار، مفهومی است اعم از برهان مصطلح در فلسفه و منطق. بنابراین مطلق راه هایی که آدمی را به خدا می رسانند، در این جا مراد و موضوع سخن خواهد بود.