تبیین سه مولفه از الگوی روش‌شناختی علوم انسانی اسلامی

بسیاری از دیدگاه های موجود در علم دینی در سطح نظری تلاش کرده‌اند تبیینی از روش شناسی علم دینی ارائه نمایند؛ اما مشخص نکرده‌اند چگونه می‌توان به صورت عملیاتی، یک پژوهش را اجرا نمود؟ هدف پژوهش حاضر تبیین سه مولفه از مدل روش شناختی الگوی علوم انسانی اسلامی مختار است: 1) موضوع شناسی؛ 2) نظام مفاهیم پایه؛ 3) جهت‏داری علوم و دلالت های روش شناختی آن برای علوم انسانی اسلامی. پژوهش حاضر به احصای دو مسیر مشخص برای شناسایی موضوع و مفاهیم پایه منتهی گردید. جهت داری علوم مورد تایید و سمت و سوی سیره، فعل و قول امام† بر نظام‎وارۀ علوم انسانی اسلامی مفروض گرفته شد. استخراج «روشگان» و «منطق» حاکم بر دین، از طریق نگرش نظام‎واره ای به قرآن و سنت که از طریق هم‎افزایی جهت‎دار فقیهان، فیلسوفان و عارفان بزرگ فراچنگ می‎آید، در حیطۀ تخصص فضلای حوزوی و نظریه پردازی برای انتقال از وضع موجود به وضع مطلوب متناسب با منطق مذکور، در حیطۀ تخصص استادان علوم انسانی فرض شد. علی‎رغم عملیاتی‎نمودن چندین شاخصه از مدل روش شناختی مختار تا کنون هنوز تبیین بسیاری از شاخصه های مطرح در مدل مذکور برای تحقیقات آتی ضروری است.

Explaining the three components of the methodological model of Islamic Humanities

Many of the perspectives in the religious science have, at the theoretical level, tried to provide an explanation of the methodology of the religious science, but they did not specify how to carry out a research project operationally. The purpose of this paper is to explain the three components of the methodological model of the Model of Islamic Humanities: 1) the knowing of subject, 2) The system of basic concepts, 3) The orientation of Science and its methodological implications for Islamic Humanities. This article led to two distinct paths for identifying the subject and basic concepts of the foundation. The orientation of the Sciences approved by the Imam (AS) was assumed for the system of Islamic Humanities. Extracting the modes and logic governing religion, through the systematic attitude to the Qur'an and Tradition, is obtained through the directional synergy of the great jurisprudents, philosophers and mystics. It was assumed in the field of the specialty of the scholars of seminar; and the theorizing to transfer from the present to the desired state in accordance with the above logic, in the field of specialty of professors of Humanities . Despite the operation of several features of the above methodological Model, so far, the explanation of many of the characteristics of the Model is still essential for future research.