توحید صمدی در افق اندیشۀ علامه حسنزاده آملی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رودگر محمدجواد ,نوروزی محمدجواد
|
منبع
|
قبسات - 1397 - دوره : 23 - شماره : 87 - صفحه:171 -197
|
چکیده
|
توحید صمدی قرآنی که در نگاه و نگره یا بینش عرفانی علامه حسنزاده آملی مهمترین مسئله در معارف عرفان اسلامی است، همان توحید عرفانی یا نظریۀ وحدت شخصی وجود است که عارف در مقام عینالیقین یا – بالاتر حقالیقین بدان نائل و واصل میشود و سالک عارف مییابد که وجود، مساوق حق است و حق سبحان صمد است. ایشان بر این باورند که توحید قرآنى همان توحید صمدى است که توحید واقعى همۀ انبیا و اولیاءالله است و هدف نهایی عارف، ظهور و شهود سلطان وحدت حق در سیر انفسى سالک الی الله است. علامه حسنزاده آملی برای نخستین بار از وجودِ اصیل مساوق حق و صمد حقیقى، به «توحید صمدى» تعبیر مىکند. اکنون پرسش این است که توحید صمدی در افق اندیشۀ علامه به چه معنایی است و مفاهیم کلیدی آن کداماند؟ موضع شریعت در این موضوع چیست؟ فرضیۀ نوشتار اینهمانی میان توحید وجودی – شهودی یا وحدت وجود عرفانی با توحید صمدی قرآنی است که در محورهایی چون مفهومشناسی توحید صمدی، مفاهیم کلیدی توحید صمدی و وجود وحدت صمدی و – آنگاه توحید عرفانی و صمدی در شریعت تحلیل و تعلیل شد. برونداد مقاله نیز ایضاح و اثبات عینیت و اینهمانی توحید عرفانی و قرآنی در قالب توحید صمدی از منظر علامه حسنزاده آملی و پاسخ به برخی شبهات مانند سنخیت به معنای تشابه و عینیت به معنای حمل شایع صناعی میان حق و خلق است.
|
کلیدواژه
|
توحید صمدی، توحید عرفانی، توحید اطلاقی، وحدت شخصی وجود، علامه حسنزاده آملی
|
آدرس
|
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, گروه عرفان, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم, ایران
|
پست الکترونیکی
|
norouzi114@gmail.com
|
|
|
|
|