مروری بر کاربردهای نانوذرّه سلنیوم در علوم زیستی

سابقه و هدف: در دهه‌های اخیر با ظهور نانوتکنولوژی، استفاده از نانوذرّات به‌خاطر افزایش فعالیت زیستی، بهبود هدفمند درمان و کاهش سمّیت، افزایش ‌یافته است. سلنیوم، یکی از عناصر ضروری در بدن جانداران است. این عنصر در ساختار آنزیم‌های متعددی که نقش‌های مختلفی را در بدن موجود زنده ایفا می‌کنند، وجود دارد. اثرات متعددی برای نانوذرّات سلنیوم در شرایط مختلف گزارش‌ شده است. هدف از این مطالعه، بررسی مطالعاتی است که نانوذرّه سلنیوم را به‌عنوان عامل ضدّسرطانی، تمایز سلول‌های بنیادی، ترمیم و کاهش عفونت‌های زخم و همچنین عملکرد تغذیه و تولیدمثل مورد ارزیابی قرار داده است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، به ارائه خلاصه‌ای از مطالعات انجام‌شده در ارتباط با اثر نانوذرّه سلنیوم در شرایط مختلف، از جمله: اثرات تمایزی، ضدّسرطانی، ضدّعفونت و ترمیم زخم، همچنین عملکرد تغذیه‌ای و تولیدمثلی پرداخته‌ شده است.نتایج: در مطالعات مختلف، اشکال مختلفی از سلنیوم استفاده ‌شده است. اما در اکثر مطالعات با توجه به این‌که نانوذرّه سلنیوم نسبت به اشکال نمکی (سلنیت سدیم، سلنات سدیم، سلنیوم دی‌اکسید، سلنوس اسید) سمّیت کمتری نشان می‌دهد؛ اثرات مثبت و تاثیر آن بر مهار رشد سلول‌های سرطانی و آلودگی‌های عفونی زخم، بهبود عملکرد تغذیه‌ای و تولیدمثلی مشاهده‌ شده است.نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد با توجه به سمّیت کمتر و قابلیت دسترسی زیستی بیشتر نانوذرّه سلنیوم می‌توان آن را جایگزین اشکال نمکی‌اش نمود.

an overview of the applications of selenium nanoparticles in the biological sciences

background: in recent decades with the advent of nanotechnology, use of nanoparticles has been increased due to increased bioavailability, improved targeted treatment, and reduced toxicity. selenium is a trace essential element in bodies of humans and animals. this element is found in the structure of numerous enzymes playing various roles in the body of organisms. under different conditions, several effects have been reported for selenium nanoparticles, the main objective of this study was to evaluate different researches related to using selenium nanoparticles as anti-cancer, stem cell differentiation, wound healing, and dis-infection agent, also nutrition and reproduction performances.materials and methods: in this study, we present a summary of studies on the effects of selenium nanoparticles in various conditions, including differentiation, anti-cancer, anti-infective and wound healing effects, also nutritional and reproductive performances.results: different forms of selenium have been used in various studies. however, in most studies, selenium nanoparticles show less toxicity than its salt forms (sodium selenate, sodium selenite, selenium dioxide and selenous acid). positive effects have been observed in inhibiting the proliferation of cancer cells and wound infection, improving nutritional and reproduction performances.conclusion: it seems that due to the lower toxicity and greater bio-availability of selenium nanoparticles, it can be used instead of its salt forms.