مقایسه اثربخشی بسته آموزشی مقابله با استرس شغلی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس شغلی ادراک‌ شده

سابقه و هدف: یکی از عوامل موثر بر عملکرد کارکنان در سازمان‌ها، استرس شغلی است که سلامت و بهداشت بسیاری از آنان را در معرض خطر قرار می‌دهد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی بسته آموزشی محقق‌ساخته مقابله با استرس شغلی و شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس شغلی ادراک‌‌شده کارکنان شرکت تام‌کار بود. مواد و روش‌ها: طرح پژوهش، ترکیبی اکتشافی و در بخش کمّی از نوع کارآزمایی بالینی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت تام‌کار شهر اصفهان بود که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند 45 نفر از کارکنان انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه قرار داده شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استرس شغلی پارکر و دکوتیس (1983)، استفاده گردید. گروه‌های آزمایشی، آموزش را به‌ترتیب در 8 جلسه (شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی) و 8 جلسه (مقابله با استرس شغلی محقق‌ساخته) 90 دقیقه‌ای دریافت کردند.نتایج: میانگین و انحراف معیار استرس شغلی در پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری گروه کنترل (0.55 ±2.10، 0.38 ±2.51، 0.74 ±2.62)، گروه بسته آموزشی(0.83 ±3.23، 0.66 ±2.27، 0.75 ±2.01) و گروه شناخت‌درمانی (1.04 ±2.36، 0.73 ±1.89، 0.37 ±1.77) بود. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که بسته آموزشی مقابله با استرس نسبت به رویکرد شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌‌شده شغلی تاثیر بیشتری دارد و این اثربخشی در مرحله پیگیری نیز ادامه داشته است (0.002>0.05=p).نتیجه‌گیری: رویکردهای شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و بسته آموزشی مقابله با استرس شغلی را می‌توان در محیط‌های صنعتی و سازمانی برای کاهش استرس کارکنان استفاده نمود.

Comparing the Effectiveness of Occupational Stress Educational Package with Mindfulness-Based Cognitive Therapy on Perceived Job Stress of Tam Ker’s Employees

BBackground: One of the factors affecting the performance of employees in organizations is job stress, which endangers the health of many of them; therefore this study aimed to compare the effectiveness of occupational stress educational package and mindfulnessbased cognitive therapy on the perceived job stress.Materials and Methods: Research method of combinedexploratory type which in a quantitative it was a clinical trial. For this purpose, the statistical population included all employees of Tomkarchr('39')s company in Isfahan. Using targeted sampling, 45 employees were selected and randomly assigned to three groups. The Parker and Decotiis job stress questionnaire (1983) was used to collect information. The experimental groups received training in 8 sessions (mindfulnessbased cognitive therapy) and 8 sessions (researchermade occupational stress educational package) in 90 minutes, respectively.Results: Mean and standard deviation of job stress were in pretest, posttest and followup of control group (0.55 ±2.10, 0.38 ±2.51, 0.74 ±2.62) training package group (0.83 ±23.3, 0.66 ±2.27, 0.75 ±2.01)) and cognitive therapy group (1.04 ±2.36, 0.73 ±1.89, 37.0 ±1.77). The obtained results showed that occupational stress educational package has a greater impact on perceived job stress than mindfulnessbased cognitive therapy approach and this effectiveness continued in the followup (P=0.002 le;0.05).Conclusion: Mindfulnessbased cognitive therapy approaches and occupational stress educational package in industrial and organizational environments can be used to reduce employee stress.