اولویت‌بندی شاخص‌های مالی تاثیرگذار در تامین مالی عادلانه‌ی سلامت براساس چارچوب محک‌زنی عدالت

سابقه و هدف: یکی از چالش‌های مهمّ تامین مالی نظام سلامت، انتخاب ابزاری مناسب جهت ارزیابی نابرابری‌های توزیع و تخصیص منابع مالی است. معیارهای محک‌زنی عدالت به‌عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری جامع شامل موانع مالی دسترسی عادلانه، تامین مالی عادلانه، کارایی مدیریتی و پاسخگویی، به ارزیابی عدالت در نظام مالی سلامت می‌پردازند. هدف از این مطالعه، تعیین تاثیرگذارترین شاخص‌های مالی بر توزیع و تخصیص منابع سلامت براساس چارچوب محک‌زنی عدالت بود. مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر، مطالعه‌ای توصیفی تحلیلی در سال 1397 بود. 50 شاخص مالی نظام سلامت از سه منبع سازمان بهداشت جهانی، کمیسیون عدالت و حقوق بشر، آژانس توسعه‌ی بین‌المللی انتخاب و با شاخص‌های ملی سلامت و عدالت در سلامت مقایسه شدند. پس از اعتبارسنجی خبرگان، 15 شاخص مالی انتخاب شد که از طریق نظرسنجی 206 صاحب‌نظر از 31 استان کشور و با استفاده‌ی تحلیل عاملی تاییدی میزان تاثیر هر یک از شاخص‌ها بر توزیع و تخصیص منابع مالی ارزیابی شد.نتایج: نتایج تحلیل عاملی نشان داد شاخص‌های نسبت پرداخت از جیب خانوارها و سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی در تامین مالی عادلانه‌ی سلامت، شاخص تخصیص بودجه‌ی سلامت مبتنی بر نیاز در پاسخگویی و شاخص پوشش بیمه‌ی سلامت براساس آسیب‌پذیری، در رفع موانع مالی دسترسی عادلانه به خدمات سلامت بیشترین تاثیر را داشتند. نتیجه‌گیری: سیاست‌گذاران سلامت می‌توانند از شاخص‌های ارزیابی نابرابری‌های تخصیص و توزیع منابع مالی براساس معیارهای محک‌زنی عدالت، جهت ارزیابی و تعیین اولویت‌های اخلاقی اصلاحات در تامین مالی استفاده کنند.

Prioritizing influential financial indicators in equitable health financing based on the fairness benchmarking framework

Background: Choosing the right tool for assessing inequalities of the distribution and allocation of health financial resources is one of the major challenges in health financing. The Fairness Benchmarks are the comprehensive policy tools for evaluation of fairness in the health system which includes Financial Barriers to Equitable Access, Equitable Financing, Administrative Efficiency, and Accountability. This study aimed to determine the most influential financial indicators on the distribution and allocation of health resources based on the fairness benchmarking framework.Materials and Methods: The present descriptiveanalytic study was conducted in 2019. Fifty health system financial indicators were selected from three sources: WHO, the Equity and Human Rights Commission, and the United State Agency of International Development and were compared with the national health and health equity indicators. After experts' accreditation, 15 financial indicators were selected and by survey among 206 experts from 31 provinces and using the confirmatory factor analysis, the effect of each indicator on the distribution and allocation of financial resources were evaluated.Results: Factor analysis showed that the ratio of out of pocket to total health expenditures and the share of health expenditure as percent of GDP in equitable financing, the needbased health resource allocation, in accountability, and the health insurance coverage based on vulnerability, in financial barriers to equitable access were the most influential indicators.Conclusion: Health policy makers can be used indicators to assess inequalities in the allocation and distribution of financial resources, based on fairness benchmarks, to assess and determine the ethical priorities of reform in health financing.