بررسی نقش میانجی گر سلامت روان و انگیزه‌‌های مصرف در رابطه میان سازگاری با دانشگاه و مصرف سیگار و قلیان توسط دانشجویان

سابقه و هدف: باتوجه به افزایش شیوع مصرف سیگار و قلیان در میان جوانان و از جمله در میان دانشجویان، و باتوجه به پیامدهای روانیاجتماعی زیان بار این پدیده، هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی گر سلامت روان و انگیزه های مصرف در رابطه میان سازگاری با دانشگاه و مصرف سیگار و قلیان دانشجویان بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر مبتنی بر همبستگی و دارای طرح معادلات ساختاری بود. نمونه پژوهش شامل 634 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر کاشان بود. از پرسشنامه سازگاری دانشجویان با دانشگاه، پرسشنامه های انگیزه های مصرف، رفتارهای پرخطر و پرسشنامه سلامت عمومی برای گردآوری داده ها استفاده شد. نتایج: مدل پژوهش حاضر دارای شاخص های برازش نسبتا مناسبی بود: (x^2=1.42, df=5, p=0.92, (adjusted goodness of fit ،index) agfi=0.99, cfi=0.99 (comparative fit index), nfi=0.99 (nor med fit index), gfi=0.99 (goodness of fit index), rmse=0.019 (root mean square error of approximation)). نتایج ضرایب مسیر و معنی داری آنها نشان داد که رابطه سازگاری فردیهیجانی و رابطه دلبستگی به دانشگاه با مشکلات سلامت روان و انگیزه های مصرف معکوس و معنی دار است (0/05>p). همچنین، رابطه سلامت روان و انگیزه های مصرف با مصرف سیگار، و رابطه انگیزه های مصرف با مصرف قلیان نیز مستقیم و معنی دار است (0/05>p). نتیجه گیری: کاهش سازگاری با دانشگاه در دو بُعد سازگاری هیجانیفردی و دلبستگی با دانشگاه منجر به بروز مشکلاتی در سلامت روان می شود و در صورت وجود انگیزه های مقابله ای برای مصرف سیگار و انگیزه های افزایشی برای مصرف قلیان، احتمال مصرف سیگار و قلیان در دانشجویان افزایش می یابد. تدوین برنامه های پیشگیرانه متفاوت برای سیگار و قلیان، و غربال گری مشکلات سلامت روان دانشجویان در سال های تحصیل به خصوص برای دانشجویان آسیب پذیر توصیه می شود.