نقش فیزیولوژیک آدنوزین و گیرنده های آن در ایجاد آنژیوژنز در بافتهای هیپوکسیک

اهمیت فاکتورهای متابولیک در تنظیم آنژیوژنز (رگزایی) به خوبی شناخته شده است. افزایش در فعالیت سوخت و ساز منجر به کاهش سطح اکسیژن و هیپوکسی بافتی می‌گردد. هیپوکسی سیگنالهای مختلفی، جهت تحریک رگزایی و ارسال اکسیژن به بافتها آغاز می‌کند. آدنوزین از بافتهای هیپوکسیک آزاد شده و نقش مهمی در روند رگزایی دارد. در این زمینه فرضیه کنترل فیدبک بشرح زیر پیشنهاد شده است: تحت شرایط هیپوکسی در فضای خارج سلولی مجاور یک سلول پارانشیمی (مانند سلول ماهیچه قلب، فیبر عضله اسکلتی، هپاتوسیت و غیره) amp بوسیله اکتو´5-نوکلیوتیداز، دفسفریله شده و آدنوزین تولید می‌شود. آدنوزین خارج سلولی، گیرنده های آدنوزین را فعال کرده و بدنبال آن از سلول پارانشیم، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی، vegf، آزاد می‌گردد. vegf، با اتصال به گیرنده خود بر سطح سلولهای اندوتلیال موجب تکثیر و مهاجرت این سلولها می‌گردد. مقدار آدنوزین همچنین بواسطه تنظیم فاکتورهای رشد پرو و آنتی آنژیوژنیک دیگر، باعث تحریک تکثیر سلولهای اندوتلیوم عروقی می‌گردد. آدنوزین همچنین با ایجاد وازودیلاتاسیون نیز می‌تواند در توسعه و بازسازی رگهای جدید نقش داشته باشد. میزان آدنوزین، vegf و دیگر فاکتورهای رشد پرو آنژیوژنیک پس از تشکیل شبکه مویرگی جدید، به نزدیک سطح طبیعی بازگشته، در نتیجه حلقه فیدبک منفی بسته و آنژیوژنز متوقف می‌گردد. اطلاعات موجود نشان می‌دهد که در بعضی شرایط، آدنوزین ممکن است بعنوان واسطه برای50 تا70% آنژیوژنز القا شده توسط هیپوکسی ضروری باشد. نقش فیزیولوژیک فعال شدن گیرنده های آدنوزین در القا رگزایی در شرایط هیپوکسی، عمده تمرکز این بررسی است.