بررسی اثر آبرفت‌های عمیق بر پاسخ لرزه‌ای یک‌بُعدی در شهر قم

امروزه در بسیاری از تحلیل‌های دینامیکی آبرفت، اثرات لایه‌های نرم سطحی قرار گرفته روی سنگ بستر لرزه‌ای (سرعت موج بُرشی بین 600 تا 800 متر بر ثانیه) مد‌نظر قرار می‌گیرد. نتایج چنین تحلیل‌هایی بعضاً با نتایج حاصل از بررسی‌های تجربی مبتنی بر ثبت خُردلرزه یا جنبش‌های ضعیف زمین ناسازگار است. در این پژوهش اثرات ساختگاهی آبرفت‌های عمیق شهر قم مورد بررسی قرار گرفته است. به‌منظور تعیین ویژگی‌های هندسی و ضخامت لایه‌های آبرفت‌های عمیق از بررسی‌های مقاومت‌سنجی صورت گرفته در دشت قم استفاده شده و مشخصات دینامیکی لایه‌های خاک براساس توصیف زمین‌شناسی تعیین شده و سه مدل سرعت کم، متوسط و زیاد برای لایه‌های آبرفت و سنگ بستر مدنظر قرار گرفته است. منحنی‌های بزرگ‌نمایی به‌ازای ویژگی‌های دینامیکی متفاوت لایه‌های آبرفت و سنگ بستر محاسبه و نتایج با بزرگ‌نمایی حاصل از داده‌های خُردلرزه مقایسه شده است. در همه مدل‌های گوناگون سرعت کم، متوسط و زیاد، بزرگ‌نمایی مشخصی در محدوده بسامد‌های کمتر از 1 هرتز به‌دست آمده است. علاوه بر این سازگاری بسیار مناسبی بین بسامد بزرگ‌نمایی حاصل از بررسی‌های عددی حاضر در وضعیت مدل سرعت موج بُرشی زیاد و بسامد بزرگ‌نمایی حاصل از بررسی‌های تجربی پیشین مشاهده می‌شود. وجود بزرگ‌نمایی در این محدوده بسامدی و سازگاری نسبی آن با نتایج تحقیقات خُردلرزه حاکی از اثرگذاری آبرفت‌‌های عمیق در تابع‌های بزرگ‌نمایی ساختگاه است و این مسیله ضرورت توجه به وضعیت شکل حوضه رسوبی با در نظر گرفتن اثرات آبرفت‌های عمیق در بررسی آثار ساختگاهی به روش عددی را نشان می‌دهد.