دورپیوند جهانی و دورپیوندهای منطقهای ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
دوستان رضا
|
|
منبع
|
فيزيك زمين و فضا - 1397 - دوره : 44 - شماره : 3 - صفحه:625 -640
|
|
چکیده
|
دورپیوندهای جهانی با تغییر آرایش گردش جو، با اقلیم مناطق دورتر مرتبط هستند. مهمترین این پدیدهها برای اقلیم ایران کدامند؟ رابطه دورپیوندهای منطقهای و جهانی، با استفاده از سری زمانی ماهانه 61 سال (1950 تا 2010) در دوره سرد سال و روش همبستگی پیرسون تعیین شد. نتایج حاکی از آن است که مهمترین پدیدههای جهانی در سطوح میانی جو، دورپیوند دریای شمال خزر (ncp) و نوسان اطلس شمالی (nao) است. در فاز مثبت این دو دورپیوند، مرتبط با دورپیوند منطقهای اروپای غربیخزر شمالی، کاهش دما و افزایش بارش و در فاز منفی، افزایش دما و کاهش بارش در ایران حادث میشود. همچنین دورپیوندهای جهانی مهم در سطح زمین، نوسان قطبی (ao)، اسکاندیناوی (scan)، اطلس شرقی روسیه غربی (eawr) و اطلس شرقی (ea)، مرتبط با دورپیوندهای منطقهای اروپای شمالی، سیبری شمالی و آسیای مرکزی میباشند که با فاز منفی نوسان قطبی، اسکاندیناوی و فاز مثبت اطلس شرقی روسیه غربی و اطلس شرقی، کاهش دما و افزایش بارش و در فاز متفاوت، دورپیوندهای فوق با افزایش دما و کاهش بارش در ایران همراهاند. این شش دورپیوند جهانی در مطالعات اقلیمی، پیشبینی و تغییرات اقلیمی برای ایران، مهمترین پدیدههای جهانی دوره سرد سال میباشند.
|
|
کلیدواژه
|
دورپیوند جهانی، دورپیوند منطقهای، دوره سرد، اقلیم ایران
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, گروه جغرافیا, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
doostan@um.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|