ارزیابی عدم‌قطعیت‌های مدل‌های گردش کلی در تخمین بارش و رواناب حوضۀ دزعلیا تحت تاثیر تغییر اقلیم

در این تحقیق تاثیر عدم‌قطعیت ناشی از مدل‌های گردش کلی (gcm) مورداستفاده، روش‌های ریزمقیاس‌نمایی و همچنین سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‌ایبر رواناب حوضۀ دزعلیا در دورۀ 2069-2040 بررسی شد. برای این کار از شبیه‌سازی دما و بارش حاصل از 10 مدل gcm و دو روش ریزمقیاس‌کردن و سه سناریوی انتشار (a1b و a2 و b1) و از مدل آماری larswg و روش عامل تغییر استفاده شد و جهت شبیه‌سازی بارشرواناب، شبکه‌های عصبی مصنوعی به کار گرفته شد. ابتدا مدل بارش رواناب برای دورۀ پایه 2000-1971 واسنجی و صحت‌یابی شد. سپس با ریزمقیاس‌کردن داده‌های اقلیمی به دو روش عامل تغییر و مدل آماری، 10 مدل منتخب gcm برای منطقۀ مطالعاتی تعیین شدند. سپس با معرفی جداگانۀ هریک از آن‌ها به مدل بارشرواناب، محدودۀ تغییرات رواناب حوضه در دورۀ 2069-2040 تحت سه سناریوی انتشار مشخص شد. نتایج نشان داد که درصد تغییرات درازمدت بارش منطقه در دو روش ریزمقیاس، اختلافی حدود 4/4 درصد دارند و در بیشتر ماه‌ها درصد میانگین درازمدت بارش حاصل از روش آماری (1/27 درصد) در مقایسه با روش ریزمقیاس عامل تغییر (7/52 درصد) کاهش کمتری دارد. اختلاف درصد تغییرات در رواناب بلندمدت ماهانۀ شبیه‌سازی‌شده طی دو روش ریزمقیاس، 5/11 درصد است. همچنین بیشترین اختلاف در فصل تابستان با 30/58 درصد و در ماه آگوست با 78/55 درصد وجود دارد. دبی میانگین ماهانۀ حاصل از داده‌های ریزمقیاس‌شده با روش آماری، کاهش 63/2 درصدی دارد و برای روش تناسبی این مقدار 66/21 درصد است. نتایج نشان داد که بارش متوسط در بقیۀ فصول کاهش می‌یابد؛ رواناب حوضۀ دزعلیا عدم قطعیت زیادی دارد؛ محدودۀ درصد تغییرات بارش برای سه سناریوی انتشار متفاوت است و این اختلاف برای ماه‌های سال، روند یکسانی ندارد. نتایج مقایسۀ سناریوهای انتشار در استفاده از میانگین 10 مدل اقلیمی نشان داد که روند اختلاف محدودۀ درصد تغییرات در سه سناریوی انتشار برای ماه‌های مختلف هماهنگی نزدیکی با یکدیگر داشته است. بررسی توام نشان داد که عدم‌قطعیت‌های ناشی از مدل‌های اقلیمی مختلف به‌کاررفته در این تحقیق بیش از عدم‌قطعیت روش‌های ریزمقیاس‌نمایی و سناریوهای انتشار است.