تحلیل ناپایداری ‌های حاصل از نهشته های یخچالی در حوضه رود زاب کوچک

حوضه رودخانه زاب کوچک بویژه در ارتفاعات غربی و شمالی در دوره های یخبندان قلمرو فعالیت یخچالی بوده و آثار کاوشی این یخچال ها به صورت سیرک ها و دره های یخچالی برجای مانده است. اثر دیگر یخچال ها در این حوضه ته نشین شدن نهشته های یخچالی بر روی دامنه ها و بستر رودها می باشد که امروز سبب وقوع حرکات دامنه ای می شود. این پژوهش بر اساس نقشه های توپوگرافی 1:50000، داده های راداری سنجنده aster با پیکسل های 30 متری، تصاویر liss iii و pancromatic از ماهواره‌ی irs هند، داده های اقلیمی سال های 1387 ـ 1365، محدوده نهشته های یخچالی تعیین گردید و سپس عوامل موثر در ناپایداری این نهشته های شناسایی شد. برای به دست آوردن شرایط ترکیب مناسب لایه ها در پهنه بندی ناپایداری ها از روش ترکیب وزنی استفاده شده است؛ زیرا در این روش امکان استفاده از متغیرهای ناهمسان، مقایسه آن ها و همچنین ارایه ضریب برای هرکدام از متغیرها وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که در حوضه زاب کوچک پتانسیل بالایی در ناپایداری دامنه ای وجود دارد. قلمرو با ناپایداری زیاد و خیلی زیاد بر دامنه های سیرک های یخچالی و دره های منتهی به این سیرک ها قرار دارد. همچنین تراس‌های به وجود آمده در حواشی دره‌های رود بستر ناپایداری دارد. بویژه در تراس‌های برجای مانده در ارتفاع 1600 متری در روستای سیلوه و بالادست آن در نزدیکی روستای زیوکه و ماشکان که از نهشته های یخچالی می‌باشند، بیشتر مساحت ناپایدار منطقه را تشکیل داده است. مخروطه‌افکنه‌ها و تراس‌های رودخآن های این حوضه امروزه در معرض تغییرات شدید قرار گرفته است. ماهیت نهشته های یخچالی از یک طرف و تحریک‌پذیری آن ها از طریق فعالیت‌های اقتصادی انسان از طرف دیگر، شرایط مخاطره‌آمیزی را ایجاد نموده است، به طوری که زمین‌های کشاورزی که روی تراس‌ها به وجود آمده دچار رانش هستند. ریزش های متعدد در دره‌های حاشیه‌ی جاده اتفاق افتاده است که در هنگام بارندگی، جلوی آب و مواد همراه را تا اندازه‌ای سد می‌کند و طغیان ناگهانی آب ها می‌تواند جاده‌ی ارتباطی و پل‌های آن را تهدید کند. مراکز پرورش ماهی و سکونتگاه های روستایی ساخته شده در کنار رودخانه و روی نهشته های سست یخچالی در معرض خطر ناپایداری زمین قرار دارند.