تحلیل روند وقوع توفان‌های رعد و برقی در نیمه غربی ایران با کاربرد آزمون‌های ناپارامتری

در تحقیق جاری، به‌منظور شناسایی تغییرات زمانی- مکانی وقوع رعد و برق در نیمه غربی کشور، مشاهدات 17 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک که دارای طولانی‌ترین دوره آماری بودند، مورد تحلیل قرار گرفت. ابتدا، با هدف بررسی شرایط کلی پدیده رعد و برق در منطقه مورد مطالعه، نقشه میانگین روزهای همراه با رعد و برق ترسیم گردید. سپس، بر اساس روش‌های آماری، روند وقوع این پدیده مهم اقلیمی در طول زمان مورد بررسی قرار گرفت. سپس، دو روش آماری معروف ناپارامتری من– کندال و sen’s estimator (تحت عنوان «شاخص سن») با هدف تحلیل و آشکارسازی وجود روند در سری‌های زمانی اعمال گردید. نتایج حاصله نشان داد که با توجه به گسسته‌بودن مشاهدات جمع‌آوری شده، روش‌های آماری من-کندال و شاخص سن کارایی مناسبی برای تحلیل روند پدیده رعد و برق دارند. از این طریق، مشخص شد که نیمه غربی ایران در طول دوره آماری مورد مطالعه، از لحاظ تعداد وقوع روزهای همراه با رعد و برق منطقه همگنی نبوده و مشاهدات در مقیاس سالانه از شمال به سمت جنوب کاهش می‌یابد. برای نمادسازی چنین تغییراتی، نقشه‌های توزیع مکانی روند روزهای رعد و برقی در مقیاس فصلی و سالانه، در محیط نرم‌افزار arcgis، مدلسازی و نمایش داده شد. مدل‌های نهایی بیانگر این واقعیت هستند که مشاهدات اخذ شده از اکثر ایستگاه‌های مورد مطالعه در مقیاس‌های فصلی و حتی سالانه دارای روند افزایشی هستند.