استراتژیهای توسعه منطقه مرزی تایباد با رویکرد آینده پژوهی

امروزه مناطق مرزی به سبب داشتن کارکردها و ویژگی های خاص جغرافیایی-سیاسی از اهمیت بسزایی برای حکومت ها برخوردار هستند. حکومت ها برای تامین ثبات سیاسی و امنیت داخلی خود نیازمند توجه به این مناطق می باشند. مرزهای شرقی به دلیل مجاورت با کانون بحران و تهدید یعنی افغانستان از اهمیت ویژه ای در راهبردهای توسعه ملی و منطقه ای ایران برخوردارند. در این میان مرز تایباد به عنوان یکی از مرزهایی که می تواند نقش بسزایی در تامین امنیت کشور داشته باشد مورد توجه قرار گرفته، که دارای اهمیت بسزایی در امنیت کشور است. بنابراین توجه به رشد و توسعه همه جانبه این منطقه برای سیاستمدارن و برنامه ریزان اولویت دارد. این مقاله با ماهیت کاربردی و استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی شاخص های توسعه منطقه تایباد پرداخته است. سوال اصلی مقاله بدین صورت مطرح شده است که عوامل تاثیرگذار بر توسعه منطقه مرزی تایباد کدامند؟و کدام پیشران های  نقش کلیدی برای تدوین سناریوهایی توسعه منطقه مرزی تایباد ایفا می کند؟ پس از  بررسی شاخص های محوری توسعه منطقه مرزی تایباد با استفاده از نرم افزار میک مک، سناریوهای پیش روی آن با استفاده از نرم افزار سناریوویزارد تدوین شد. با توجه به تجزیه و تحلیل نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد یافته های تحقیق نشان می دهد،  مهم ترین متغیرها شامل تراکم جمعیتی، ثبات جمعیتی، احداث بازارهای بومی، وضعیت احداث و توسعه شهرک صنعتی و وجود ظرفیتهای ترانزیتی منحصر به فرد می باشند. تحلیل سناریوها نشان می دهد از 11 سناریوی محتمل، سناریوهای 9 و 10و 11 دارای وضعیت مطلوب، سناریوهای 1، 3،4،5،6،7،8، 2 وضعیت نامطلوب داشته اند. همچنین یافته ها نشان داد که روند توسعه مرزی در منطقه مرزی تایباد بحرانی بوده و سیاستمداران در سطح ملی، منطقه ای و محلی باتوجه به قابلیت ها و توانایی های منطقه نتوانسته اند به صورت مطلوب از آن بهره برداری نمایند.  در انتها استراتژی هایی برای توسعه آینده این منطقه مرزی در قالب پیشنهادات ارائه شده است.

border development strategies with a futuristic approach casestudy: taybad border

today, border areas are of great importance to governments due to their special geopolitical functions. governments need to pay attention to these areas to ensure their political stability and internal security. the eastern borders are of special importance in iranchr(’39’)s national and regional development strategies due to their proximity to the centre of crisis and threat, namely afghanistan. taybad border has been considered as one of the borders that can play a significant role in ensuring the security of the country, which is of great importance in the security of the country. therefore, the comprehensive growth and development of this region is a priority for politicians and planners. this article uses a descriptive-analytical method to study the development indicators of taybad region. the main question of the article is that what are the factors influencing the development of taybad border area? and which drivers play a key role in developing scenarios for the development of taybad border area? according to the analysis of mick mac software and wizard scenario, the research findings show that the most important variables include population density, population stability, construction of local markets, construction status and development of the industrial town and the existence of unique transit capacities. analysis of eleven scenarios showed that scenarios 9, 10 and 11 had favourable conditions, scenarios 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 and 2 had unfavourable conditions. the findings also showed that the development process in the taybad border region is critical and politicians at the national, regional and local levels, despite the regionchr(’39’)s capabilities, take advantage of it. finally, strategies for the future development of this border area are presented in the form of suggestions.