پایش خشکسالی استان بوشهر بر اساس شاخص‌های spi و vci با استفاده از تصاویر سنجنده modis

خشک سالی نوعی پدیده خزنده و اقلیمی برگشت‌پذیر در اقلیم‌های مختلف است که در اثر کمبود بارندگی طی یک دوره زمانی بروز می‌کند. هدف از انجام این تحقیق پایش خشکسالی استان بوشهر بر اساس شاخص بارش استاندارد شده (spi) و شاخص وضعیت پوشش گیاهی (vci) با استفاده از تصاویر سنجنده مادیس است. در این راستا، با بهره‌گیری از 54  تصویر سری زمانی شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی (ndvi) محصولات ماهواره مودیس از فصل‌های رشد (ژانویه، فوریه و مارس) بین سالهای 2001 تا 2018 شاخص وضعیت پوشش گیاهی  vciکه یک شاخص نرمال شده جهت ارزیابی خشکسالی است، محاسبه گردید. در ادامه شاخص بارش استاندار spi مربوط به 5 ایستگاه سینوپتیک (برازجان، بوشهر، دیلم، دیر و جم) در طی یک دوره آماری 18 ساله،  محاسبه شد و با توجه به جدول طبقه‌بندی spi ، به طبقات خشکسالی بسیار شدید، خشکسالی شدید، خشکسالی متوسط، تقریبا نرمال، ترسالی متوسط، خیلی مرطوب و ترسالی بسیار شدید تقسیم‌بندی گردید. سپس ضریب همبستگی این دو شاخص محاسبه شد و مشخص شد دو شاخص دارای ضریب همبستگی معناداری هستند. نتایج پایش خشکسالی نشان داد که طی این دوره 18 ساله در برخی از سال‌ها شاخص vci خشکسالی شدید (2009) را نشان می دهد که در همان سال نیز بارش به میزان کمتری رخ داده است، و در سال 2014 ترسالی بسیار شدیدی را نشان می دهد که بارش قابل توجهی رخ داده است. همچنین نتایج حاصل از همبستگی این دو شاخص نشان داد که ضریب همبستگی spi شش ماهه نسبت به سه ماهه، دارای همبستگی بیشتری با میانگین شاخص vci دارد. به طور کلی  مشخص گردید می‌توان در نبود شاخص‌های هواشناسی از شاخص ماهواره‌ای برای پایش خشکسالی استفاده نمود.

bushehr drought monitoring based on spi and vci indicators using modis sensor images

drought is a creepy phenomenon, reversible climate and an unavoidable reality in different climates that is caused by a lack of rainfall over a period of time. the purpose of this research is to monitor in bushehr province based on spi and vci indices using modis sensors. in this regard, using 54 time-series images of the normalized vegetation difference index (ndvi) of modis satellite products from the growing seasons (january, february and march) between 2001 and 2018, the vci, vegetation status index, which is a normalized index to assess drought is calculated. then, the standard spi precipitation index for 5 synoptic stations (borazjan, bushehr, deylam, dayyer and jam) was calculated during an 18-year statistical period, and according to the spi classification table, very severe drought, severe drought, drought moderate, almost normal, moderate wet, very wet and very severe wet were divided. then the correlation coefficient of these two indices was calculated and it was found that the two indices have a significant correlation coefficient. the results of drought monitoring showed that during this 18-year period, in some years, the vci index of severe drought (2009) shows that less rainfall occurred in the same year, and in 2014 it shows a very severe wet season where significant rainfall has occurred. also, the results of the correlation between these two indices showed that the six-month spi correlation coefficient has a higher correlation with the average vci index than the quarter. in general, it was found that in the absence of meteorological indicators, a satellite index can be used to monitor drought.