تحلیل طیفی چرخه های سری زمانی دیرپایی فصل بارش کشور

یکی از مظاهر عمده تغییرات آب و هوایی در دهه های اخیر، تغییرات بارش در مناطق مختلف جهان است. از آنجاییکه این فراسنج آب و هوایی ماهیتی سرکش دارد شناخت رفتار نوسانی آن از ضروریات حوزه برنامه ریزی محیطی در راستای دستیابی به توسعه پایدار به شمار می رود. تکنیک تحلیل طیفی از روشهای کارامد شناسایی و درک رفتار آشکار و نهان عناصر اقلیمی و استخراج و تحلیل توسن های  اقلیمی است. از این رو در پژوهش پیش رو با استفاده از داده های روزانه بارش 108 ایستگاه سینوپتیک و بارانسنجی در پهنه کشور، ابتدا به استخراج شروع و پایان دوره های بارشی در فصل مرطوب کشور(سپتامبر - می) در سالهای 1990 تا 2015 پرداخته شد و سپس براساس آن دیرپایی فصل بارش در کشور در تمامی ایستگاه  ها به دست آمد. در مرحله بعد با استفاده از امکانات برنامه نویسی در نرم افزار متلب توزیع واریانسها در تمامی طول موجهای ممکن در سطح معنی داری 95 درصد، در سری زمانی 26 ساله به دست آمده و در نهایت به منظور کشف توزیع فضایی چرخه های مهم و غالب در نرم افزار arc gis 10 به نقشه در آمد. نتایج به دست آمده نشان داد که این نوسانات در مناطق جنوبی کشور عمدتاً 2تا4 ساله و کوتاه مدت تر بوده و از تنوع کمتر برخوردار می باشد و در در نواحی شمالی متنوعتر و غالباً 4 تا 8 ساله است. به طور کلی نوسانات معنی دار حاکم بر دیرپایی فصل بارش کشور در دوره مرطوب سال عمدتاً کوتاه مدت و با دوره بازگشت 2تا 4 ساله می باشد که متناسب با نوسانات کلان مقیاس شاخصهای جوی اقیانوسی بوده و با الگوهای پیوند از دور مرتبط می باشد. همچنین نقش ارتفاعات و دوری و نزدیکی از دریا در تنوع چرخه های حاکم بر نواحی شمال و نیمه غربی کشور نیز قابل توجه است.  [1] durability of rainy season                                                          منظور از دیرپایی همان طول مدت و دوام فصل بارش است.  [m1]مواردی که مد نظر داوران محترم بوده و اصلاح شده اند با هایلایت مشخص گردیده اند

spectral analysis of durability series cycles of the rainy season

one of the major manifestations of climate change in recent decades is the change in precipitation in different parts of the world. since this climate parameter has a rebellious nature, recognizing its oscillating behavior is a necessity in the field of environmental planning in order to achieve sustainable development. spectral analysis technique is an efficient method of identifying and understanding the overt and covert behavior of climatic elements and extracting and analyzing climatic fluctuations. therefore, in the present study, using the daily precipitation data of 108 synoptic and rain gauge stations in the country, first the beginning and end of precipitation periods in the wet season (september-may) in 1990-2015 were extracted and then according to it, the longevity of the rainy season in the country was achieved in all stations. in the next step, using programming facilities in matlab software, the distribution of variances in all possible wavelengths at a significance level of 95%, in a time series of 26 years was obtained and finally in order to discover the spatial distribution of important and dominant cycles in software arc gis 10 software was mapped. the results showed that these fluctuations in the southern regions of the country are mainly 2 to 4 years and shorter and have less diversity and in the northern regions are more diverse and often 4 to 8 years. in general, significant fluctuations governing the longevity of the country’s rainy season in the wet period of the year are mainly short-term and with a return period of 2 to 4 years, which is commensurate with large-scale fluctuations in oceanic climate indicators and is related to remote connection patterns. also, the role of altitudes and distance and proximity to the sea in the diversity of cycles governing the northern and western half of the country is also significant.