تحلیل اهمیت ژئومیتوسایت‌ها به عنوان میراث‌های زمین‌شناختی در توسعه گردشگری (مورد مطالعه: استان کرمان)

سایت اسطوره ای زمین مکانی است که پدیده های نادر، شگفت انگیز و منحصربه فرد زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی واقع در آن استقرارگاه و کانون ثقل ارزش های فرهنگی-تاریخی و هویت بخش مردمان محلی و بعضا منطقه ای بوده و اغلب به نیروهای ماورائی نسبت داده می شود. این سایت ها بخشی از ارزش های اجتماعی آن مناطق را در گذشته شکل داده است و می تواند به مثابه میراث های ارزشمند زمین شناختی به شمار رود. از این نظر تاریخ، فرهنگ، روابط اجتماعی، فولکلور و حتی ویژگی های محیط دیرینه جغرافیایی را می توان از دل همین سایت ها ادراک نمود. بدین سخن، این مکانها نه تنها از منظر زمین شناختی، بلکه از نظر فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و محیط های دیرینه زیستی حایز اهمیت بوده و در سالهای اخیر به عنوان میراث های زمین شناختی در سطح جهان مورد توجه قرار گرفته اند. هر کدام از این موارد به تنهایی می تواند برای جذب گردشگر و توسعه گردشگری سایت های زمین افسانه نقش مهمی ایفا نماید. هدف این پژوهش، بررسی ژئومیتوسایت های استان کرمان در جنوب شرق ایران به عنوان میراث های ارزشمند زمین شناسی است، جایی که از نظر داشتن این سایت ها از مناطق بسیار برخوردار ایران قلمداد می شود. برای شناسایی این مکانها از مطالعات کتابخانه ای و میدانی (روایت های عامه مردم) استفاده شده و برای تحلیل مکانها و عارضه ها نیز از روش مشاهدات میدانی و تحلیل نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی استفاده شده است. بدین روی، مهمترین سایت های افسانه ای زمین در استان کرمان شامل شهر افسانه ای لوت، دودکش های جن، ژئوسایت سکونت گاه صخره ای میمند، کوه شیوشگان، کوه مارکشه و غار ایوب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. افسانه یا افسانه های مربوط به هر یک از آنها مطرح و تحلیل زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی آنها نیز بیان گردید. نتایج نشان داد که اغلب ژئومیتوسایت های کرمان بر اثر فرایندها و رخدادهای اقلیمی، ژئومورفولوژیکی و زمین شناختی کواترنر ایجاد شده و احتمالا در کواترنر پسین و آغاز هولوسن به صورت مراکز جمعیتی درآمده اند. همچنین از نظر باستان شناسی، اسطوره شناسی، جامعه شناختی و تاریخی و مهمتر از آنها به مثابه میراث های زمین شناختی ارزشمند بشری اهمیت داشته و می تواند به عنوان سایت های گردشگری مهم ملاحظه شده و مورد توجه و حفاظت بیشتری قرار بگیرند.

geomythosites as geological heritage and their importance in tourism development: a case study of kerman province

introductiongeomythosite is a place with amazing and unique geological and geomorphological features. they are the settlement and the turning point of the cultural-historical values and identity of local and regional people. the formation of these places is often attributed to supernatural forces, but they, indeed, represent a part of the social values of the past. accordingly, the history, culture, social relations, folklore, and even the characteristics of the paleoenvironment can be perceived by these sites. they are important not only geologically but also culturally, socially, historically and paleoenvironmently. in recent years, they have been considered as the geological heritage of the world. each characteristic of a geomythosite can play an important role in attracting tourists and developing the tourism of geomythological sites. the aim of this study is to investigate the geomythosites of kerman province in the south east of iran by a descriptive-analytical method. the province is considered rich in geomythosites.materials and methodsthis research was conducted through a descriptive-analytical method and field visits. at first, the most important geo-legendary places of kerman were selected based on the background knowledge of the region and the study of the available library sources. then, 1:250000 and 1:50000 topographic maps, geological maps (1:250000 and 1:100000), google earth images, and field studies were used to analyze the lithology, geological structure as well as the topographical and paleo-biological features of the legendary sites in the province. the geological and geomorphological formation of these sites was, thus, presented based on geological, geomorphological and paleogeographic analyses.results and discussionto do this research, the most important geomythosites in kerman province were selected and analyzed. the sites included the mythical city of lout, fairy chimneys, meymand rocky settlements, shiwashgan mountains, markesheh mountains, and ayoub cave. first, the myth or myths related to each of them were discussed. then, they were analized geologically and geomorphologically. for example, according to the local people’s narratives, a part of the ruined yardangs of the lut playa, which looks like a ruined city from a distance, is the remnant of the ancient city of lut destroyed due to a curse. however, from the viewpoints of geology and geomorphology, yardangs are huge natural structures made of stone, soil and clay, which were created by the hydro-wind erosion of clay, silty and sometimes marl sediments in the great lut lake. their formation occurred during the holocene and probably after the last expansion of quaternary glaciers about 11 thousand years ago, which was along with the increase of temperature. in a part of the lut desert, there are also fine-grained clay columns located on the level of the plains. from afar, these columns look like tall and thin minarets, and the local people call them fairy chimneys. according to the myths in the region, these columns are the chimneys of the ovens in underground houses. such minaret-shaped columns are, indeed, the remains of a large plain of fine-grained clay. a major part of the columns has been destroyed, but their upper layer has been resistant for various reasons, preventing the erosion of the thick sedimentary layers below. marksheh mountains are a range of mountain located in the north of the city of raver.