ارزیابی میزان تناسب توسعه کلانشهر تبریز با رویکرد زیست‌پذیری شهری

هدف این پژوهش ارزیابی میزان تناسب توسعه کلانشهر تبریز برا اساس اصول زیست پذیری شهری است. پژوهش حاضر در زمره تحقیقات کاربردی است که با روش تحلیلی موردی و رویکرد کمی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت داده ها و عدم امکان کنترل رفتار متغیرهای موثر در مسئله نیز از نوع غیرتجربی است. در ابتدا با استفاده از استانداردهای موجود، مقادیر مطلوب و ایده آل هر کدام از شاخص های عملیاتی تدوین و مقادیر هر شاخص در هر کدام از مناطق 10گانه استخراج شدند. جهت جمع آوری داده ها از روش های اسنادی کتابخانه ای شامل منابع تفصیلی سرشماری نفوس و مسکن و آمارنامه کلانشهر تبریز (1396 1395)، طرح جامع (1395) و تفصیلی (1391) شهر تبریز و همچنین توزیع پرسشنامه و مشاهدات میدانی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه (anova)، همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چند گانه و آزمون تعقیبی شفه در نرم افزار spss استفاده شده است. به منظور مدل یابی معادلات ساختاری زیست پذیری با استفاده از معادلات ساختاری در نرم افزار amos مهم ترین متغیرهای اثرگذار توسعه (اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، نهادی و زیست محیطی) در ارزیابی زیست پذیری کلانشهر تبریز بررسی شد. نتایج پژوهش حاکی از ارزیابی ضعیف گویه های مذکور است به طوریکه تعداد کمی در وضعیت پایدار قرار می گیرد و در بقیه موارد شامل شاخص های کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی در وضعیت ناپایدار قرار دارند. نتایج این پژوهش همچنین نشان می دهد توسعه کلانشهر تبریز دردهه های اخیر متناسب با اصول زیست پذیری نبوده و سهم مناطق از نظر برخورداری از شاخص های زیست پذیری و پایداری یکسان نمی باشد. درنهایت مولفه های اثرگذار بر روند تحولات زیست پذیری کلان شهر تبریز احتمال وقوع سناریوهای بدبینانه را بیش از سایر سناریوها دانسته و احتمال وقوع سایر سناریوها را در حد بسیار ناچیز و ضعیف ارزیابی کرده است.

assessing the suitability of tabriz metropolitan development with urban livability approach

the purpose of this study is to evaluate the appropriateness of the development of tabriz metropolis based on the principles of urban viability. the present study is in the category of applied research that has been done with case-analysis method and quantitative approach. due to the nature of the data and the impossibility of controlling the behavior of the effective variables in the problem is also non-experimental. initially, using the existing standards, the desired and ideal values ​​of each of the operational indicators were compiled and the values ​​of each indicator in each of the 10 regions were extracted. to collect data, documentary-library methods including detailed sources of population and housing census and statistics of tabriz metropolis (2016-2017), comprehensive plan (2016) and detailed (2012) of tabriz, as well as distribution of questionnaires and field observations were used. is. data were analyzed using one-sample t-test, one-way analysis of variance (anova), pearson correlation, multiple linear regression and scheffe post hoc test in spss software. in order to model the structural equations of livability using structural equations in amos software, the most important influential variables of development (economic, social, physical, institutional and environmental) in evaluating the viability of tabriz metropolis were studied. the results of the study indicate a poor evaluation of these items so that a small number are in a stable state and in other cases, including physical, economic and environmental indicators are in an unstable state. the results of this study also show that the development of tabriz metropolis in recent decades is not commensurate with the principles of livability and the share of regions is not the same in terms of viability and sustainability indicators.