بررسی قابلیت مدل ca-markov در پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی (مطالعه‌ی موردی: منطقه‌ی حفاظت شده‌ی بیجار)

امروزه به دنبال پیشرفت فن سنجش از دور و افزایش دقت و قابلیت های تصاویر ماهواره ای، به نظر می رسد با تلفیق این قابلیت ها با اطلاعات موجود در خصوص تغییر یا تخریب منابع در گذشته و حال و براساس مدل سازی قادر به پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در مناطق طبیعی و انسان ساخت از جمله مناطق حفاظت شده باشیم. یکی از راه های بسیار مهم برای این منظور، مدل سازی مکانی تغییرات کاربری زمین است که با استفاده از رهیافت های مختلفی انجام می شود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی قابلیت مدل ca-markov برای بررسی تغییرات ایجاد شده در منطقه ی حفاظت شده ی بیجار در بازه ی زمانی 1987 تا 2013 و هم چنین مدل سازی این تغییرات و پیش بینی آن برای سال 2026 انجام شد. برای این منظور از تصاویر ماهواره ی لندست سال های 1987، 2000 و 2013 برای استخراج نقشه های کاربری زمین استفاده شد. اعتبارسنجی مدل با مقایسه ی بین نقشه ی پیش بینی شده برای سال 2013 توسط مدل و نقشه ی کاربری اراضی در همان سال انجام شد بطوریکه مساحت کاربری های مرتع و کشاورزی در سال 2013 حدود 21180.65 و 10273.53 هکتار بوده است که این مقدار مساحت توسط مدل به ترتیب حدود 21935.97 و 9631.62 هکتار محاسبه شده است که بیانگر دقت بالای مدل مورد استفاده برای پیش بینی تغییرات کاربری اراضی است. نتایج نشان داد که از سال 1987 تا 2000 حدود 12 درصد و از سال 2000 تا 2013 هم حدود 10 درصد از اراضی مرتعی به کشاورزی تبدیل شده است. پیش بینی انجام شده توسط مدل ca-markov نشان می دهد در صورت ادامه ی روند کنونی حدود 13 درصد دیگر از سطح مراتع در بین سال های 2013 تا 2026 به زمین های کشاورزی تبدیل خواهند شد.

evaluating the ability of ca-markov model to predict of the land use changes (case study: bijar protected area)

nowadays, following the technological advances and increased accuracy of remote sensing and satellite imagery capabilities, it seems that the combination of these capabilities with the available information of changes or destruction of the resources in the past and present, and base on the modeling will be able to predict the land cover changes in the natural and anthropogenic areas such as protected area. one of the most important ways to obtain this object is the spatial modeling of land cover changes using various strategies. therefore, the present study was to evaluate the ability of ca-markov model to estimate the land cover changes in protected area located in the bijar state from 1987 to 2013 period and also modeling of this changes and predict of them for 2026. for this purpose, landsat images of 1987, 2000, and 2013 were used to extraction of land cover maps. validation of the model was taken by comparing the predicted map of 2013 using model and land cover map for the same year. the rangelands and agriculture lands use in 2013 were about 21180.65 and 10273.53 hectares which prediction result of the model showed 21935.97 and 9631.62 hectares, respectively. this result indicates the high accuracy of the ca-markov model to predict the land cover changes in 2013. the results showed that from 1987 to 2000, about 12 percent, and from 2000 to 2013, about 10 percent of the rangelands converted to agriculture lands. the prediction result of ca-markov model shows that if the current trend continues, between 2013 and 2026, about 13 percent of the rangelands will converted to agriculture land.