تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی(مقطع دبیرستان) وساماندهی آن(مطالعه موردی:شهر سنندج)

یکی از مهم ترین کاربری های شهری کاربری های آموزشی است که توزیع فضایی مناسب آن ها با مقیاس های عملکردی، رعایت اصول همجواری با سایر کاربری های شهری و قرارگیری در پهنه ی فضایی مطلوب از جمله مواردی است که در ایجاد و احداث آن ها باید موردتوجه برنامه ریزان شهری قرار گیرد. در همین راستا، تحقیق حاضر باهدف تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی (مقطع دبیرستان) و ساماندهی آن در شهر سنندج انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیل و به لحاظ هدف جزو تحقیقات کاربردی محسوب می شود. روش گردآوری داده ها اسنادی کتابخانه ای و میدانی (مشاهده) بوده است. برای شناخت الگوی توزیع فضایی مراکز آموزشی دبیرستان از روش های موران جهانی، بیضی انحراف استاندارد، میانگین مرکزی و تابع تراکم کرنل و برای سنجش میزان سازگاری و پهنه بندی فضایی از روش های ahp-fuzzy در قالب 19 شاخص بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از ضریب خودهمبستگی موران جهانی با عدد 0/232 مثبت نشان داد که توزیع فضایی دبیرستان های سطح شهر سنندج از الگوی متمرکز نسبی پیروی می کند و بیضی انحراف استاندارد دارای جهت شمالی جنوبی متمایل به غرب شهر بوده که نشان از تجمع و تمرکز بالاتر واحدهای آموزشی در مناطق مرکزی و شمالی- غربی شهر مانند منطقه سه و یک شهر بوده است. نتایج به دست آمده از نقشه ی سازگاری نشان داد که حدود 48 درصد از دبیرستان های سطح شهر سنندج (معادل 16 مورد) در طیف سازگار و وضعیت بهینه و 6 دبیرستان معادل 18 درصد از دبیرستان های سطح شهر در شرایط ناسازگار و نامطلوب نسبت به همجواری با سایر کاربری های شهری قرار دارند. همچنین نقشه ی پهنه بندی فضایی شهر نشان داد که حدود 33 درصد از مراکز آموزشی موردمطالعه در پهنه ی فضایی مطلوب و 12 مرکز از دبیرستان های موردمطالعه تحقیق (معادل 36 درصد از کل) در پهنه ی فضایی نامطلوب و نسبتاً نامطلوب مکان گزینی شده اند.

analysis of spatial distribution pattern of educational centers (high school) and its arrangement (case study: sanandaj city)

one of the most important urban uses of educational centers is that the proper planning and spatial distribution of them with functional scales, principles of proximity to other urban uses and location in the desired spatial area are among the issues that should be considered by urban planners. in this regard, this study aimed to analyze the pattern of spatial distribution of educational centers (high schools) and its organization in sanandaj. descriptive research method - analyzed and purposefully considered as applied research. the data collection method was documentary - library and field (observation). quantitative methods including spatial analysis, spatial statistics and spatial zoning using arc gis 10.3 software were used to analyze the collected data. to identify the spatial distribution pattern of high school education centers, we used moore’s methods, standard deviation ellipse, central mean and kernel density function, and ahp-fuzzy methods in the form of 19 indices to measure spatial adaptation and spatial zoning. the results of the global moran autocorrelation coefficient of 0.223 showed that the spatial distribution of high schools in the city of sanandaj follows a relatively centralized pattern and the standard deviation ellipsoid has a north-south orientation that is westward. the higher concentration of training units has been in the central and north-western areas of the city such as district three and one. the results of the adaptation map showed that about 48% of sanandaj high schools (equivalent to 16 cases) are in optimum range and 6 high schools equivalent to 18% of high schools in poor and inappropriate conditions. also, the spatial map of the city showed that about 33% of the educational centers studied in the desirable and relatively desirable spatial areas and 10 cases (equivalent to about 30%) of the educational centers in the spatial medium and 12 secondary schools. the case study (36% of the total) was located in an undesirable and relatively undesirable spatial area. the results show that more favorable conditions for distribution of high school educational centers can be considered in planning and more suitable zones for their location and redistribution.