بررسی و شناسایی مهم‌ترین پارامتر جوی حاصل از برهمکنش سامانه‌های فشاری تابستانه بر میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع(مطالعه موردی: جنوب غرب کشور)

تبخیر و تعرق یکی از پارامترهای حیاتی در برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب، بویژه در بخش کشاورزی است. در این پژوهش به بررسی تبخیر و تعرق گیاه مرجع از منظر عوامل اصلی تشدید کننده آن، با تاکید بر سامانه‌های فشاری در فصل گرم سال طی دوره آماری 2014 1985 در جنوب غرب کشور پرداخته شده است. بدین منظور در ابتدا تبخیر و تعرق گیاه مرجع محاسبه و سپس مقادیر همبستگی آن با پارامترهای دما، تابش، رطوبت و باد محاسبه گردید و در نهایت ارتباط آن با الگوهای فشاری و جریانات جوی تشدید کننده آن در سطح زمین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بیشینه همبستگی تبخیر و تعرق گیاه مرجع با پارامتر باد، بدست آمده است به طوری که در بیش از نیمی از ایستگاه‌های منطقه مورد مطالعه، مقدار ضریب همبستگی بیش از 0.90 و تقریبا در تمامی ایستگاه‌ها(به استثنای ایستگاه بوشهر و بوشهر دریایی) بیش از 0.80 بوده است. از بین پارامترهای مورد بررسی، رطوبت در بسیاری از ایستگاه‌ها همبستگی منفی با مقادیر تبخیر و تعرق داشته است. پارامتر تابش همبستگی مثبت بیشتری نسبت به پارامتر دما با تبخیر و تعرق گیاه مرجع در بیشتر ایستگاه ها تجربه کرده است. بررسی سامانه‌های فشاری تابستانه در فشار تراز دریا نیز نشان می‌دهد که برهمکنش زبانه‌های غرب سوی سامانه کم فشار موسمی و زبانه‌های شرق سوی واچرخند جنب حاره‌ای آزور، در شرق دریای مدیترانه، به عنوان عامل اصلی شیو فشار بر روی خاورمیانه از جمله جنوب غرب کشور است که سبب شده، جریان باد غالب شمال غربی از مدیترانه شرقی به سمت منطقه مورد مطالعه در سه ماه ژوئن، ژولای و آگوست هدایت شود. همچنین افت فشار در سامانه موسمی و افزایش فشار در پرفشار جنب حاره‌ای در ماه‌های ژولای و آگوست سبب تشدید سرعت باد و بتبع افزایش تبخیر و تعرق شده است که همین امر به عنوان مخاطره‌ای جدی بویژه در افزایش نیاز آبی گیاهان با توجه به محدودیت آب قابل دسترس، مطرح است.

Investigation and identification of the most important atmospheric parameter resulting from the interaction of summer pressure systems on the rate of reference evapotranspiration (Case Study: South West of Iran)

Evapotranspiration is one of the critical parameters in the planning and management of water resources, especially in the agricultural sector. In this study have been discussed to review the reference evapotranspiration from the perspective of main factors its aggravating, with an emphasis on pressure systems in the warm season over the period 2014 1985 in the South West of the country. For this purpose at first, reference evapotranspiration calculated and then correlation values with the parameters of temperature, radiation, humidity and wind were calculated and finally to review of pressure systems, the average data of sea level pressure, zonal and meridional wind from the June to August in the period of 1985 2014 provided and maps were drawn. The results show that the correlation maximum of the reference evapotranspiration with wind parameter obtained So that in more than half of the studied stations, correlation coefficient has been more than 0.90 and almost at all stations (except station in Bushehr and coastal Bushehr) was more than 0.80. Among the parameters, moisture in many stations has had negative correlation with evapotranspiration. The radiation parameter than temperature parameter the more positive correlation has experienced in most stations. Review of pressure systems summer at sea level pressure indicates that the interaction of the western tongues monsoon low pressure system and eastern tongues Azores subtropical high pressure on the East Mediterranean sea is as the main factor of pressure gradient on the Middle East, including the South West of the country. That resulted northwest prevailing wind flow from the eastern Mediterranean conduct to the study area. As well as the prevailing wind flow in the study area from June to August, has been the Northwest. Cause of Strengthen and increase the wind speed and the result has been an increase in evapotranspiration, which would be a serious risk, especially in enhancing crop water requirement is due to the limited available water.