ارزیابی تاثیر خشکسالی ژئوهیدرولوژیکی بر کیفیت آب زیرزمینی جهت مصارف کشاورزی (مطالعه موردی:دشت مرند)

ارزیابی کیفیت آب های زیرزمینی برای مدیریت صنعت کشاورزی و با هدف استفاده از این منابع در کشاورزی از اهمیت خاصی برخودار است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر افت سطح ایستابی بر کیفیت آب زیرزمینی دشت مرند با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(gis) برای آب مورد نیاز کشاورزی می باشد. در این پژوهش، دوره های متوالی خشکسالی هیدروژئولوژی با استفاده از شاخص خشکسالی swi در 6 بازه زمانی(6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه) در دشت مرند واقع در استان آذربایجان شرقی، بررسی شد. برای این منظور، داده های مربوط به پارامتر های کیفیت 70 حلقه چاه بهره برداری و داده های ماهانه سطح آب 23 چاه پیزومتری در دوره آماری (901380) استفاده شد. نقشه های مربوطه با استفاده از نرم افزار arc gis و با روش کریجینگ تهیه و ترسیم شدند. نتایج بررسی خشکسالی آب های زیرزمینی نشان داد که خشکسالی آب های زیرزمینی به طور تصادفی در منطقه رخ نداده و تمرکز آن در غرب آبخوان بیش از شرق آن بوده است. نتایج بررسی بر اساس شاخص های قابلیت هدایت الکتریکی (ec)، نسبت جذب سدیم (sar) و کلر(cl)، نشان داد که از مرکز آبخوان به طرف خروجی از کیفیت آن ها کاسته شده، به طوری که در انتهای آبخوان به آب های خیلی شور تبدیل می گردند. این وضعیت در دوره هایی که برداشت از آبخوان افزایش یافته است بسیار تشدید شده است. بررسی مقادیر کیفیت آب برای مصارف کشاورزی بر مبنای دیاگرام ویلکاکس نشان داد که در خشکسالی هیدروژئولوژیک 90-1389 حدود 44 درصد آب های زیرزمینی دشت مرند دارای کیفیت خیلی شور میباشند.

Evaluate the effect Geo Hydrological drought on groundwater quality for agricultural purposes (Case Study: Marand plain)

Abstract Groundwater quality assessment is important for the management of the agricultural industry with the aim of using these resources in agriculture. Purpose of this research is studying the effect of decline the water table on groundwater quality of Marand plain using geographical information system (GIS) for water needed of Agriculture. In this research, successive periods of Hydrogeological drought were detected using SWI index in 6 periods (6, 9, 12, 18, 24 and 48 months) in Marand plain in West Azerbaijan. For this purpose, water quality data of 70 wells and monthly water levels data in 23 wells in the period of 20012011 was used. The maps were produced by kriging in Arc GIS software. Results showed that groundwater drought has not happened a in studied area randomly and its focus in the West of aquifer is more than the East. Results of study based on electrical conductivity (EC), Sodium Absorption Ratio (SAR) and Chlorine showed that water quality decreases from the center of aquifer toward its outlet so that at the end of aquifer , water quality become too salty. This situation is intensified in periods that are increased water withdrawal. Evaluation of water quality for agricultural purposes based on Wilcox diagram showed that in the drought 2010 2011 of Marand plain about 44 percent of groundwater had more salty.