بررسی روند و الگوی توزیع مکانی کیفیت آب زیرزمینی محدوده‌ی مطالعاتی خاش

یکی از روش های معمول برای تشخیص تغییرات آب و هوایی و آب شناسی، تحلیل روند در سری زمانی است. در این مطالعه روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی محدوده ی مطالعاتی خاش براساس اطلاعات 17 ایستگاه (13 چاه و 4 قنات) در دوره ی آماری 1383 تا 1392 به کمک آزمون های ناپارامتری اسپیرمن و مان کندال مورد ارزیابی قرار گرفت. شیب خط روند برای همه ی متغیرها با استفاده از تخمین گر شیب سن محاسبه شد. خصوصیات کیفی بررسی شده شامل خاصیت اسیدی (ph)، هدایت الکتریکی (ec)، سدیم (na+)، درصد سدیم (na%)، نسبت جذب سدیم (sar)، سولفات (so42)، بی کربنات (hco3)، کلر (cl)، منیزیم (mg2+)، کلسیم (ca2+)، پتاسیم (k+)، مجموع کاتیون ها، مجموع آنیون ها، سختی کل (th) و مقدار کل مواد جامد حل شده در آب (tds) بودند. نقشه های توزیع مکانی متغیرهای کیفی به روش کریجینگ با استفاده از نرم افزار arcgis تولید گردید. نتایج نشان داد که روش های به کار برده شده در این تحقیق، در تشخیص ایستگاه هایی که کیفیت آب آن ها دچار افت بیشتری شده است، از عمل کرد مشابهی برخودارند. از بین متغیرهای مورد بررسی، ec و tds در اکثر ایستگاه ها روند افزایشی داشتند. کیفیت آب زیرزمینی در ایستگاه های شماره ی 10 و 16 دارای بیش ترین روند معنی دار مثبت بود. میانه شیب خط روند در 70 درصد از نمودارهای رسم شده مثبت بود. همچنین براساس نقشه های پهنه بندی، مقادیر متغیرهای na%، sar، ph و hco32+ در سال 1392 نسبت به 1384 در منطقه افزایش داشته اند. به طور کلی نتایج تحقیق حاکی از افت کیفیت آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه طی سال های اخیر می باشد. لذا ارائه راه کارهای مناسب مانند مدیریت و کنترل برداشت از آب های زیرزمینی برای جلوگیری از کاهش کیفیت آب زیرزمینی در منطقه ضروری به نظر می رسد.