پایش و شبیه سازی الگوی پوشش زمین در نواحی روستایی شرق گیلان با بهره گیری از مدل ترکیبی زنجیره مارکوف و سلول های خودکار

یکی از مهمترین عوامل موثر در ناپایداری سکونتگاه های روستایی در دهه های اخیر، تحولات ناشی از تغییر کاربری و پوشش زمین است. پایش الگوی پوشش زمین و شبیه سازی چگونگی تحولات آتی در طرح ریزی مدیریت منابع اکولوژیکی امری ضروری و حیاتی است. البته این موضوع در محیط طبیعی گیلان با توجه به شرایط جنگلی منحصربفرد، در پایداری سکونتگاه های روستایی نیز اهمیتی دوچندان دارد. در این پژوهش، تغییرات طبقات پوشش زمین نواحی روستایی در شرق گیلان (آستانه اشرفیه، سیاهکل، لاهیجان و لنگرود) به وسعت 2260 کیلومتر مربع در سه دوره زمانی پایش شده است. با بهره گیری از تصاویر tm-1989، etm-2000 و land sat8-2015 این پایش مورد پردازش قرار گرفت. بدین ترتیب ماتریس احتمال تغییرات طبقات پوشش های شش گانه شهری، شالیزار، باغات، منابع آبی، جنگل و فاقد پوشش برای پیش بینی تغییرات پوشش در سال 2030 میلادی(1409 شمسی)، مورد توجه قرارگرفت. در شبیه سازی و پیش بینی تغییرات پوششی نیز از مدل ترکیبی زنجیره مارکوف و سلول های خودکار استفاده شده است. نتایج آشکارسازی تغییرات پوشش زمین در فاصله بین سال های 1989(1368شمسی) تا 2015(1394 شمسی) نشان می دهد که مساحت پوشش های شالیزار، جنگل و فاقد پوشش کاهش یافته و مساحت پوشش های شهری و باغات افزایش پیدا کرده است. با توجه به روند یابی صورت گرفته؛ در صورتیکه در سیاست گذاری حفاظت از منابع، اقدامات اساسی صورت نپذیرد، ناپایداری سکونتگاه های روستایی تشدید می یابد. نتایج شبیه سازی در آینده نیز این موضوع را تایید می نماید زیرا ارزیابی ها نیز نشان می دهد که در سال2030 (1409 شمسی)، کاهش 8000 هکتاری پوشش شالیزار و افزایش 5300 هکتاری پوشش شهری و 4500 هکتاری پوشش باغات را شاهد خواهیم بود .

Monitoring and simulation of land cover pattern in rural areas of East Guilan using Markov chain model & cellular automata

Changes resulting from changes in land use and land cover is one of the most important factors in the instability of rural settlements in recent decades. Monitoring of land cover pattern and simulation of future changes is an essential and vital issue for Planning of Ecological Resource Management. this issue in natural environment of guilan due to unique forest conditions is crucial in the sustainability of rural settlements.This study analyzed changes in land cover of rural areas at East guilan (AstanehAshrafieh, Siahkal, Lahijan Langerood with area of 2260 km2) over 3 periods. 1989TM, 2000 ndash;ETM 2015 land sat 8 images were processed. In order to prediction of changes in land cover untill 2030probability matrix of changes in 6 classes (including urban, rice field, gardens, water source, forests lands without cover) was calculated. all analyses were performed using markov chain model cellular automata. Results of changes detection between 1989 2015 show that area of rice fields, forests lands without cover has been decreased, but area of urban regions gardens has been increased.According to these results, instability of rural settlements will escalate, if there is no fundamental action in making policy for conservation of resources. Results of simulation of future confirms this issue as well. Assessments predict that until 2030, area of rice fields will be reduced 800 hectares. area of urban regions and gardens will be increased respectively 5300 and 4500 hectares.