وضعیت پیشینه‌های کتابشناختی پیایندهای فارسی در فهرست کتابخانه ملی ایران

هدف: شناسایی وضعیت پیشینه‌های کتابشناختی پیایندهای فارسی در فهرست کتابخانه ملی ایران از نظر سطح، صحت اطلاعات ذخیره‌شده، و نوع اشتباه در ورود اطلاعات این پیشینه‌ها. روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی با رویکرد توصیفی- تحلیلی. جامعه پژوهش شامل کاربرگه‌های کامل پیایندهای فارسی در نرم‌افزار رسا (برابر با 12700 کاربرگه) بود که 375 پیشینه به‌عنوان نمونه انتخاب شد. این پیشینه‌ها شامل 25125 فیلد بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی تهیه‌شده مطابق با راهنمای یونی‌مارک برای فهرست‌نویسی پیایندها بود. یافته‌ها: از مجموع فیلدهای مورد بررسی 12% دارای اطلاعات و 88% فاقد اطلاعات بود. 65% اطلاعات به‌شکل صحیح و 35% به‌شکل اشتباه وارد شده است. بیشترین اشتباه از نوع یونی‌کدنشده با 49% و سپس، از نوع مستندنشده با 33% بود. اشتباه فهرست‌نویس در انتخاب فیلد 5/11 درصد، نویسه و کلمه اضافی 4%، اطلاعات ناقص 2%، و اشتباه املایی تقریباً 5/0% بوده است. ورود اطلاعات در بلوک 4 (فیلدهای ارتباطی) و بلوک 5 (اطلاعات عنوان) مورد غفلت واقع شده است. نتیجه‌گیری: نبود سیاست مشخص و دقیق فهرست‌نویسی و کم‌دقتی فهرست‌نویس از عوامل اصلی کمبود اطلاعات در ذخیره‌سازی پیشینه‌های پیایندهای فارسی است. بهتر است کتابخانه ملی به فهرست‌نویسی پیایندها و تدوین دستورالعمل‌های جامع در این حوزه توجه ویژه نماید.