داده های توصیفی و روابط کتابشناختی در پیشینه های کتابشناختی کتابخانه های دیجیتالی ایران براساس استاندارد آر.دی.اِی.

هدف: شناسایی داده های توصیفی و روابط کتابشناختی به‌‌کاررفته در پیشینه‌های کتابشناختی کتابخانه‌‌های دیجیتالی ایران است. میزان انطباق این داده‌ها که براساس قوانین فهرستنویسی انگلوامریکن ایجاد شده‌‌اند، با استاندارد آر.دی.اِی سنجیده شده است.روش/رویکرد پژوهش: کاربردی به روش پیمایشی- توصیفی. روش گردآوری داده‌‌ها مشاهده‌‌ای و تحلیلی است. برای گردآوری داده‌‌ها از سه سیاهه‌وارسی استفاده شده است. یافته ها: عناصر مربوط به نواحی «عنوان و شرح پدیدآور»، «نوع منبع»، «ناحیه نشر» و «ناحیه توصیف فیزیکی» بیشترین کاربرد را در میان هشت ناحیه توصیف کتابشناختی به خود اختصاص داده‌‌اند. همچنین بررسی انواع روابط کتابشناختی به‌‌کاررفته در پیشینه‌‌های کتابخانه‌‌های دیجیتالی نشان داد که دو رابطه هم‌ارز و اشتقاقی بیشترین کاربرد، و دو رابطه همراهی و توالی کمترین کاربرد را داشته‌اند. انطباق ویژگی‌های موجودیت‌های اثر، برداشت، قالب و مدرکِ استاندارد آر.دی.اِی. با داده‌‌های توصیفی موجود در پیشینه‌های کتابشناختی کتابخانه‌های دیجیتالی نشان داد که اکثریت ویژگی‌‌های تعریف شده در موجودیت های اثر، برداشت و مدرک در پیشینه‌‌ها وجود نداشته و در موجودیت قالب نیز انطباق بسیار کمی وجود داشته است. نتیجه‌‌گیری: باتوجه به اینکه هر یک از ویژگی های موجودیت های آر.دی.اِی. براساس نیازهای تعریف شده در دو الگوی مفهومی پایه آن (اف.آر.بی.آر. و فراد) تعریف شده‌اند و هر یک قادر به برآوردن یکی از این نیازها هستند، لازم است مفهوم و کارکرد هر یک از عناصر داده‌ای مورد نیاز برای ارایه در پیشینه‌‌های کتابشناختی مشخص و تعریف شوند و به درستی در پیشینه‌‌های کتابشناختی ارایه گردند.