اهداء و تبادل منابع اطلاعاتی بین کتابخانۀ ملی ایران و کتابخانه‌ها و مراکز ایران‌شناسی در اروپا

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی الزامات و اولویت‌‌ها در تهیۀ منابعی که می‌تواند بین کتابخانۀ ملی ایران و کتابخانه‌‌ها و مراکز ایران‌شناسی در قارۀ اروپا مبادله و اهداء شود، انجام شد. نتایج آن را می‌توان در تدوین خط‌مشی مبادله و اهدای مجموعۀ منابع اطلاعاتی (اعم از کتاب، نشریه و نظایر آن) به کار برد. منابع تهیه ‌شده با توجه به ویژگی‌های فرهنگی – زبانی مناطق و کشورهای هدف تدوین شده و منطبق با سیاست‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران باشد.روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و با روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ پژوهش مشارکت‌کنندگان از بین سه گروه مطلع شامل اعضای هیئت‌علمی سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و کتابداران شاغل در واحدهای اهداء و مبادلۀ سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی  انتخاب شدند. داده‌ها با ابزار پرسشنامه گردآوری و مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: بر اساس پیمایش انجام‌شده، مشخص شد که کتابخانه‌های ملی باید مقصد اول منابع ارسالی برگزیده باشند. از دید پاسخ‌دهندگان، بین کشورها و مناطق مختلف قارۀ اروپا ازلحاظ علاقه‌مندی به انتشارات ایرانی، تفاوت معناداری وجود ندارد و ارسال منابع برای آن‌ها از اهمیت یکسان برخوردار است. همچنین منابع تاریخی ایران و کتاب‌های مصور حاوی تصاویری از کشور ایران، در اولویت اول و دوم قرار دارد. در بین منابع تاریخی نیز، آثار مرتبط با تاریخ ایران معاصر و تاریخ ایران قدیم و پس‌ازآن جذابیت‌ها و دیدنی‌های سرزمین ایران از بیشترین اهمیت برخوردار بوده است. در حوزۀ زبان و ادب فارسی، آثار مرتبط به ادبیات معاصر ایران در اولویت نخست بوده و با فاصلۀ کمی از آن، متون کلاسیک ادبیات فارسی و پس‌ازآن، متون آموزش زبان فارسی قرار دارد. همچنین از دید اکثر پاسخ ‌دهندگان، در هر سه حوزۀ ذکرشده، موضوع ایران معاصر در اولویت نخست واقع شده است.نتیجه‌گیری: اهداء و مبادلۀ منابع بین کتابخانۀ ملی ایران و کتابخانه‌های اروپایی فرصت مناسبی برای معرفی فرهنگ و تاریخ کشور ایران به خوانندگان و مراجعان کتابخانه‌هاست. انتخاب مناسب منابع مرتبط با فرهنگ و تمدن ایران‌زمین، منطبق بر اولویت‌های موضوعی و شکلی، می‌تواند بازدهی این امر را ارتقا بخشد.

donating and exchanging information resources between the national library of iran and libraries and centers of iranian studies in europe

purpose: this research aimed to identify and review the priorities for formulating an exchange and donating policy for information resources between the national library of iran and european libraries. the resources will be compiled according to the cultural-linguistic characteristics of the destination regions and countries. the successful implementation of this project could pave the way for similar initiatives in other areas and countries.method: the current research, which values the expertise and insights of its participants, is classified as descriptive-survey research due to its nature and process. the statistical population has been selected from the following three groups: faculty members of the national library of iran, cultural consultants of the i.r. of iran in european countries, and librarians working in donation and exchange units. their role in shaping the future of cultural exchange is not just invaluable but crucial to the success of this project.findings: in the first part, the background and importance of resource exchange from the middle of the 20th century and from the point of view of policymakers and important western libraries were examined. from the point of view of the contributors, national libraries should be the first destination of selected resources. according to him, there is no significant difference between different countries and regions of the european continent in terms of interest in iranian publications, and sending sources to them is equally important. according to experts, historical sources of iran and illustrated books containing images of iran are the first and second priority. among the historical sources, the works related to the history of contemporary iran, which refers to the period from the 20th century to the present, the history of ancient iran, and the attractions and sights of iran have been the most important. in persian language and literature, the works related to the contemporary literature of iran are the priority, followed by the classical texts of persian literature and the texts of persian language education. also, from most respondents’ point of view, contemporary iran is the priority in all three mentioned areas.conclusion: the research concludes that the exchange and donation of resources between the national library of iran and european libraries is not just an opportunity but a significant one. it’s a chance to introduce iran’s rich culture and history to a broader audience. by strategically selecting resources that align with the formal priorities and subjects related to iran’s culture and civilization, the efficiency of this exchange can be significantly improved, inspiring similar initiatives in other areas and countries.