ساختار هستی‌نگاری حوزه کودکان و نوجوانان بر اساس اصطلاحنامه اصکا

هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین رو‌ش‌شناسی و روابط موجود بین مفاهیم برای طراحی و ایجاد هستی‌نگاری‌ کودکان و نوجوانان به‌عنوان یکی از فناوری‌های پایه‌ای تحقق وب‌ معنایی است.روش پژوهش: پژوهش حاضر جز پژوهش‌های کاربردی است، چرا که به ایجاد هستی‌نگاری کودکان و نوجوانان که یکی از ابزارهای ضروری در طراحی نظام‌های اطلاعاتی در زمینه کودکان و نوجوانان است می‌پردازد. همچنین از جهت هدف و شیوه گردآوری اطلاعات این پژوهش از نوع پژوهش‌های توصیفی و پیمایشی به حساب می‌آید. طراحی مفهومی هستی‌نگاری با استفاده از روش مث‌آنتولوژی بر اساس مفاهیم و روابط موجود در اصطلاحنامه اصکا (اصطلاحنامه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) صورت گرفت. روایی صوری و محتوایی ساختار مفهومی این هستی‌نگاری توسط متخصصان حوزه کودکان و نوجوانان کتابخانه ملی و فن دلفی مورد تایید قرار گرفت. ابزار مورد استفاده جهت ساخت هستی‌نگاری نرم افزار پروتژه ویرایش 5.5.0 است. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که هستی‌نگاری کودکان و نوجوانان می‌تواند در 12 کلاس اصلی(آموزش و پرورش، ادبیات، ارتباطات، تاریخ، علوم اجتماعی، علم اطلاعات و رایانه، دین، روان‌شناسی، زبان‌شناسی، علوم و فناوری، فلسفه، هنر و سرگرمی) تشکیل شده و در آن 4 نوع ویژگی تفسیری (1 تعریف، 2 مترادف، 3 معادل است با، 4 یادداشت) به کار رفته است. این هستی‌نگاری شامل 42 نوع ویژگی شیء (1 ابزاری است برای، 2 اجرا می‌شود توسط، 3 اجرا می‌کند، 4 ارزیابی می‌کند، 5 استفاده می‌شود در، 6 استفاده می‌کند از، 7 انواعی دارد، 8 بخشی است از، 9 بر اساس، 10 بررسی می‌شود در، 11 برگرفته است از، 12 برگزار می‌شود در، 13 پایه‌گذار، 14 تاثیر منفی دارد، 15 حامی، 16 حوزه مرتبطی است از ، 17 دارای مهارت، 18 روشی است برای، 19 زمانی است برای، 20 سنجه‌ای است از، 21 شامل، 22 علائم دارد، 23 فراهم‌کننده، 24 قابل دسترس از طریق، 25 قانونی است از، 26 مانع می‌شود از، 27 متاثر است از، 28 متضاد، 29 محل اجرا، 30 محل ساخت، 31 مرحله‌ای است از، 32 مطالعه می‌کند، 33 مفهومی است از، 34 مفید است برای، 35 موثر است بر، 36 ناشی است از، 37 نشانه‌ای است از، 38 نظریه‌ای است در، 39 نوعی است از، 40 هست یک، 41 همکار با، 42 ویژگی دارد)، که از این ویژگی‌ها، 1 ویژگی متقارن و 4 ویژگی گذرا (متعدی) و 6 مورد از این روابط دارای رابطه معکوس است و همچنین دارای 16 نوع ویژگی داده (1 استفاده می‌کند از، 2 اختصار، 3 ایجاد شده توسط، 4 به کار می‌رود برای، 5 تاریخ ایجاد، 6 تاریخ برگزاری، 7 تاریخ تاسیس، 8 تاریخ تولد، 9 تاریخ وفات، 10 دارای انواع، 11 درمان می‌شود، 12 شامل خدمات، 13 علائم، 14 علل، 15 قابل دسترس از منبع، 16 نام دیگر) می‌باشد و 214 نمونه در آن قید شده است. نتیجه‌گیری: با توجه به تمرکز استانداردهای جدید حوزه سازماندهی دانش به رویکردهای هستی‌شناسانه، لزوم درک و شناخت هستی‌نگاری‌ها، روابط و چگونگی فعالیت آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. در این خصوص، هستی‌نگاری کودکان و نوجوانان می‌تواند یکی از ابزارهای مفید و کارآمد برای این منظور و بازنمونی برای دانش در این حوزه باشد. این ابزار ضروری می تواند در طراحی نظام‌های اطلاعاتی در زمینه کودکان و نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد و همچنین، مبنایی برای گسترش و توسعه اصطلاحات و مفاهیم آتی این حوزه باشد.

Constructing the ontology of Children and Young adults based on the ASKA Thesaurus

Purpose: The purpose of this study is to explain the methodology and relationships between concepts for designing and creating ontology of children and Young adults as one of the basic technologies for the realization of the Semantic Web.Method: The present study is one of the applied researches because it deals with the creation of ontology of children and Young adults which is one of the essential tools in designing information systems in the field of children and Young adults. Also, in terms of purpose and method of data collection, this research is considered as a descriptive and survey research. Conceptual design of ontology was done using Methontology methodology based on the concepts and relationships in ASKA thesaurus (Thesaurus of Kanoone Parvareshe Fekri Koodakan va Nojavanan). The face and content validity of the conceptual structure was confirmed by experts in the field of Children and Young adults of the National Library and Delphi method. The tool used to build the Protégé of the software is version 5.5.0Findings: The results showed that the ontology of Children and Young adults can be composed of 12 main classes (education, literature, communication, history, social sciences, Information science Computer, religion, psychology, linguistics, science and technology, philosophy, Arts and recreation). 4 types of interpretive attributes (1 Definition, 2 Synonyms 3 Equivalent to, 4 Notes) are used. This ontology includes 42 types of object attributes (1Instrument for, 2 Executed by, 3 Executes, 4 Evaluates, 5 Is Used of, 6 Uses, 7 Has kind, 8 Is part of, 9 Based on, 10 Checked in, 11 Taken from, 12 Held in, 13 Founder, 14 Has negative influence, 15 Supporter, 16 Is a related field of, 17 Has skill, 18 Is Method of, 19 Is a time for, 20 Is a measure of, 21 Includes, 22 Has symptom, 23 Provider, 24 Accessible by, 25 Is low of, 26 Prevents from, 27 Is affected by, 28 Opposite to, 29 Execution place, 30 Operation place, 31 Phase of, 32 Studies, 33 Is concept of, 34 Beneficial for, 35 Is effective on, 36 Caused by, 37 Is sign of, 38 Is theory of, 39 Is a kind of, 40 Is a, 41Collaboration with, 42 Has Property), Which of these properties, a symmetric properties and four Transitive properties and 6 of these relationships are Inverse properties property and also has 16 types of data properties (1 Uses, 2 Abbreviated, 3 Created by, 4 Used for, 5 Date of creation, 6 Date of holding, 7 Date of establishment, 8 Date of birth, 9 Date of death, 10Has Kind, 11 Are treated, 12 Including services, 13 Symptoms, 14 Causes, 15 Accessible from the source, 16 Another name) and 214 samples are listed.Conclusion: Given the focus of new standards in the field of knowledge organization on ontological approaches, the need to understand and recognize ontologies, relationships, and how they operate and function is very important. In this regard, the ontology of Children and Young adults can be one of the useful and effective tool for this purpose and a representation of knowledge in this field. This essential tool can be used in the design of information systems for Children and Young adults, and also as a basis for the development of future terms and concepts in this field.