شاخص‌های علم‌سنجی گمراه‌کننده و استفاده مجله‌های ایرانی از آنها

هدف: شناسایی شاخص‌های علم‌سنجی گمراه‌کننده و گزارش رواج استفاده مجله‌های ایرانی از آنها.  روش‌شناسی: تمامی 410 مجله ایرانی نمایه‌شده در وب‌سایت 35 شاخص علم‌سنجی مطالعه شدند. داده‌ها از وب‌سایت‌های شاخص‌ها و وب‌سایت مجله‌ها گردآوری و با استفاده از نرم‌افزار اکسل تحلیل شد. یافته‌ها: ویژگی‌های شاخص‌های گمراه‌کننده مانند از دسترس خارج‌شدن ناگهانی وب‌سایت، بسیار زیادبودن مجله‌های استفاده‌کننده، روش‌شناسی مبهم و غیرعلمی، ندادن اطلاعات دقیق تماس و نشانی موسسه، معرفی‌نکردن کادر علمی و اجرایی ارزیابی و محاسبه شاخص مجله‌ها، دریافت هزینه برای محاسبه شاخص مجله، و انجام سریع محاسبه مشخصه آنها شناخته شد. نام 410 مجله ایرانی در وب‌سایت 23 شاخص گمراه‌کننده وجود دارد. 49 عنوان مجله معتبر زیرنظر وزارت علوم و 101 عنوان مجله معتبر زیرنظر وزارت بهداشت دست‌کم یک شاخص گمراه‌کننده را در وب‌سایت خود آورده‌اند. 56% از مجله‌های استفاده‌کننده از شاخص‌های گمراه‌کننده وابسته به دانشگاه‌ها/موسسات علوم پزشکی هستند. نتیجه‌گیری: استفاده از شاخص‌های علم‌سنجی گمراه‌کننده برای اعتبار مجلات علمی زیان‌بار است و می‌تواند نام آنها را در فهرست مجلات چپاولگر و نامعتبر قرار دهد. لازم است دست‌اندرکاران این مجلات از نمایه‌شدن در چنین شاخص‌هایی بپرهیزند و به پایگاه‌های اطلاعاتی و استنادی معتبر روآورند.

Misleading Metrics and Iranian Journals

Purpose: To investigate the characteristics of misleading metrics and identify the extent to which Iranian journals use such indicators. Methodology: Charctrisitcs were harvested form th eliterature. Then, 410 Iranian journals using such metrics were identified from the misleading metrics websites. Data analysis was conducted using Microsoft Excel. Findings: Sudden disappearance from the web, large number of indexed journals, ambiguous and nonscientific methodologies, lack of accurate contact information, failure to notify about the scientific and administarive staff, charging journals for the calculation of metrics and conducting the evaluation in a short period of time were common. The name and information of 410 Iranian journals were listed in the website of 23 misleading metrics, 49 accredited by The Iranian Ministry of Science, Research and Technology (MSRT) and 101 titles accredited by The Iranian Ministry of Health and Medical Education (MHME) mentioned atleast one misleading metric in their websites. Out of medical science journals 56% are affiliated with the medical science universities and institutions. Conclusion: Utilizing misleading metrics negatively affect the reputation of scientific journals. That put them at the rist to be listed as as predatory journals. Editorial boards are advised to avoid being indexed in misleading metrics and focus on reputable information and citation databases.