چاپ سنگی و پیدایش آن در ایران

عملیات چاپ سنگی آمیزه ای از فعالیت های فیزیکی و شیمیایی بر اساس دفع متقابل آب و چربی است. این روش چاپ را فردی آلمانی به نام زنفلدر( سنفلدر) در سال 1793=1208 ق. اختراع کرد. چاپ سنگی در ایران در سال 1250ق. ده سال بعد از چاپ سربی درتبریز آغاز شد و اولین کتاب هایی که به این شیوه به چاپ رسید قرآن ( 1250ق) و زادالمعاد ( 1251 ق) بود. بعد از تبریز، در تهران چاپخانه سنگی دایر شد. بنا به قولی اولین کتاب هایی که در چاپخانه سنگی تهران به چاپ رسید المعجم فی آثار ملوک العجم و تاریخ پطر کبیر ( 1259 ق) و بنا به قولی دیگر حدیقه الشیعه (1260 ق) بود. پس از تهران دیگر شهرهای ایران نظیر شیراز، اصفهان ، ارومیه و رشت به ترتیب دارای چاپخانه سنگی شدند و کتاب ها و رسالاتی در هریک از آنها به چاپ رسید. شیوه چاپ سنگی به مدت 70 سال تنها روش چاپ در ایران بود، و تا اواخر دوره قاجاریه تقریبا هر چه در ایران به چاپ می رسید به این شیوه بود.