روند موضوعی مفاهیم حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران براساس تحلیل هم‌رخدادی واژگان

هدف: شناسایی و مقایسه روند موضوعی مفاهیمحوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران در دو بازه زمانی پنج‌ساله (1384-1389 و 1390-1394). روش‌شناسی: با روش تحلیل هم‌رخدادی واژگان، همه مجله‌های فارسی‌زبان حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران که رتبه علمیپژوهشی دارند و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه شده‌اند بررسی شد. یافته‌ها: براساس تجزیه و تحلیل داده‌ها، کل کلیدواژه‌های به‌دست‌آمده از مقالات، 8862 کلیدواژه بود که 2832 کلیدواژه به بازه زمانی پنج سال اول و 6030 کلیدواژه به بازه زمانی پنج سال دوم اختصاص داشت. اِعمال قانون برادفورد نشان داد در دوره اول، موضوعات هسته، شامل 25 موضوع و در دوره دوم 33 موضوع بوده است. نتایج مربوط به نمودار راهبردی نشان داد مباحث علم‌سنجی بهترین جایگاه را در پژوهش‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران دارند و مباحثی نظیر رابط کاربر، معماری اطلاعات، موتورهای جستجو، کتابخانه دیجیتالی، ابرداده، جستجوی اطلاعات، حفاظت اطلاعات، مدیریت دانش، هستی‌شناسی، مصوّرسازی، و شبکه‌های اجتماعی جزء موضوعات نوظهور در مطالعات علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران هستند. نتیجه‌گیری: با توجه به تغییرات موضوعات دوره دوم نسبت به دوره اول، با کم‌رنگ‌شدن موضوعاتی نظیر نشریات و اسناد و بیشترشدن رتبه کلیدواژه‌هایی نظیر فناوری اطلاعات و وب‌سایت‌ها، می‌توان گفت در گذار از دوره اول به دوم، مفاهیمی که دربردارنده مباحث سنتی حوزه هستند کم‌رنگ شده و مفاهیمی که شامل مباحث فناوری اطلاعاتی هستند جایگزین شده‌اند.

Thematic trends of concepts in Knowledge and Information Science based on coword analysis in Iran

Purpose: This study aims to identify and compare thematic trends of concepts in Knowledge and Information Science based on the records indexed in the Islamic World Science Citation Database (ISC) during twotime span (20062010 and 20112015). Methodology: This study is a scientometric applied research which uses coword analysis techniques. The research population consists of all Persian journals in Knowledge and Information Science category indexed by ISC. Findings: Based on data analysis, the number of keywords in the articles is 8862 keywords, of which 2832 are related to the first fiveyear period and 6030 keywords in the second fiveyear period. The application of the Bradford’s Law indicated that in the first period, the core concepts were 25 cases, and in the second period 33 cases. The results of the strategic diagram showed that scientometric clusters have the best position in Iran's Knowledge and Information Science. Furthermore, topics such as user interface, information architecture, search engines, digital library, metadata, information search, information security, knowledge management, ontologies, visualization and social networks are among the emerging concepts in Iran's Knowledge and Information Science. Conclusion: Regarding the changes in the topics of the second period in comparison to the first period, and with the dimming of concepts such as “journals” and “documents” and the highlighting of keywords such as “information technology” and “websites”, it can be said that in the transition from the first period to the second period, concepts that contain traditional topics of the domain are dimmed and concepts that contain IT topics have been replaced.